VİSERAL AĞRI OLUŞTURULMUŞ FARELERDE İNTRAPERİTONEAL UYGULANAN TRAMADOL,LORNOKSİKAM VE PARESETEMOLUN ANTİNOSİSEPTİF ETKİLERİ
F.GÜL
1, D.SUBAŞI
1, O.EKİNCİ
1, N.AYDIN
1, T.PELİT
2, Z.GÖREN
3
HAYDARPAŞA NUMUNE EAH ANESTEZİ 1 VE REANİMASYON 1
HAYDARPAŞA NUMUNE EAH ANESTEZİ 2 VE REANİMASYON 2
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FARMAKOLOJİ VE KLİNİK FARMAKOLOJİ ABD 3
Etkili ağrı tedavisi postoperatif bakımın önemli bir komponentidir. Cerrahi girişim öncesinde tedaviye başlayarak ağrıyı önlemek anlamına gelen preemptif analjezi, cerrahi süresince intraoperatif nosisepsiyonu ve cerrahi hasar sonrası oluşan santral duyarlılığı önler. Bu deneysel çalışmada premptif uygulanan tramadol, lornoksikam ve paresetemolün antinosiseptif etkileri karşılaştırıldı.
Ağırlıkları 20-35 gram arasında degişen, toplam 70 erişkin erkek fare kullanıldı . Cerrahi uyarıdan 15 dakika once 3 farklı ilaç ; tramadol(2.5-5-10 mg/kg), parasetemol(25-50-100 mg/kg), lornoksikam (0.65- 1.3-2.6 mg/kg) serum fizyolojik ile sulandırılarak herbir ilacın 3 farklı dozu eşit hacimde verilecek şekilde hazırlandı. 26 G lik insülin enjektorü ile intraperitoneal olarak verildi. Kontrol grubunda ise 10 grama 0.1 ml sf verildi. Tüm farelere 0.2 ml %3'lük asetik asit intraperitoneal verilerek cerrahi ağrı modeli oluşturuldu. Asetik asit enjeksiyonundan 5 dakika sonra farelerin kıvranma refleksi (wrighting)10 dakikalık periyotta sayısal olarak not edildi.Abdominal kontraksiyonu takip eden extremite extansiyonu ağrı olarak kabul edildi. Elde edilen veriler Kruskal Wallis(P<0.005) ve Dunns çoklu karşılaştırma testleri kullanılarak ilaçların efikasiteleri, ED 50 değerleri ile potensleri bulundu.
Lornoksikam, tramadol ve parasetamolün, kontrol grubuna göre hesaplanan % maximum olası etkileri karşılaştırılarak efikasiteleri bulundu; efikasite sıralaması ise tramadol ≥ lornoksikam > parasetamol şeklindeydi. % maximum olası etkilerinden ED50 değerleri hesaplanarak her bir ilacın potensi karşılaştırıldı. Lornoksikamın ED50 değeri 1.537 mg/kg ,tramadolün ED50 değeri 5.202 mg/kg ,parasetemolün ED50 değeri 97.32 mg/kg olarak hesaplandı. İlaçların potens sırası ise lornoksikam > tramadol > parasetemol olarak bulundu.
Preemptif analjezi, hastanın gereksinimine göre ayarlanmalıdır. Kolaylıkları, yan etki olasılıkları, tedavi protokolüne bağlı komplikasyon oluşma olasılığı göz önünde tutulmalıdır. Araştırmamızda farelerde oluşturdugumuz ağrı modelinde preemptif olarak uygulanan lornoksikam, tramadol ile eşdeğer bulunmuştur. Parasetemolun ise bu iki ilaca oranla premptif analjezide etkin olmadığı gösterilmiştir. Parasetemolün premptif etkinligi için yeni çalısmalara gereksinim olduğunu düşünmekteyiz.
|