RATLARDA OLUŞTURULAN KONTROLLÜ HEMORAJİK ŞOKTA ÜÇ FARKLI SIVININ ASİD-BAZ VE ELEKTROLİT DENGESİ ÜZERİNE OLAN ETKİLERİ
D.SUBAŞI
1, N.AYDIN
1, H.PAMUK
1, O.EKİNCİ
1, F.GÜL
1, T.PELİT
2, Z.GÖREN
3
HAYDARPAŞA NUMUNE EAH ANESTEZİ 1 VE REANİMASYON 1
HAYDARPAŞA NUMUNE EAH ANESTEZİ 2 VE REANİMASYON 2
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FARMAKOLOJİ VE KLİNİK FARMAKLOJİ ABD 3
İntravasküler volümünün hızlı ve masif şekilde kaybı olarak tanımlanan hemorajik şok; hemodinamik stabiliteyi bozan, hücresel hipoksi, organ hasarı ve ölümle sonuçlanabilen acil bir durumdur. Resüstasyonda amaç sadece makrodinamikleri düzeltmek olmamalı aynı zamanda mikrosürkilasyon ve doku oksijenasyonuda göz önünde bulundurulmalıdır.Bu çalışmada, kontrollü hemorajik şok oluşturulan ratlarda %6 HES 130/0.4 solüsyonu, hipertonik salin(HSD ;%7.5 NaCl+%6 dextran 70) ve tam kanın asid-baz ve elektrolit dengesi üzerine olan etkileri araştırıldı.
Çalışmamızda , ortalama ağırlıkları 200–250 gram olan 21 adet erkek Spraque-Dawley sıçanı kullanıldı. Anestezi i.p 1.2 g/kg üretan enjekte edilerek sağlandı. Her iki iliak arter PE-10 kateterle kanülüze edildi.Birinden sürekli hemodinamik monitorizasyon(Polygraph,Grass model 7-USA),diğerinden ise kontrollü kanama her bir deneğin ortalama arteryal basıncı 20 mm/Hg olacak şekilde yapıldı. Her üç sıvı replasmanı (HES 4 ml/kg,HSD 4ml/kg,tam kan 2 ml/100 gram) internal iliak venden yapıldı. Örnek kanlar şok sonrası ve sıvı replasmanının ardından alındı.
Asid-baz dengesine bakıldığında;BE,PO2,PCO2 VE SPO2 her üç grupta farklılık göstermedi. Ph incelendiğinde sadece HSD grubunda metabolik asidoz gözlemlendi. Sadece kan transfüzyonu yapılan ratlarda laktat seviyeleri anlamlı şekilde düzeldi. Herbir sıvı kendi içersinde incelendiginde; şok sonrası verilen sıvı tedavisiyle sadece HES grubunda potasyum değisikliğinin anlamlı olduğu ve hipokalemiye neden olduğu görüldü (p<0.05). Sıvı resüstasyonunun ardından, tedavi öncesi ve sonrası elektrolit değerlerine bakıldığında sadece HSD alan deneklerde sodyum ve klorür iyon artışı istatistiksel olarak anlamlıydı (p<0.05).
Hemorajik şokta temel problemler; doku nütrisyonunun azalması, metabolitlerin drenajının bozulması ve sonuç olarak hipoksik hücresel hasarın oluşmasıdır. Deneysel çalışmamızda; tam kanın HSD ve HES’ e oranla doku perfüzyonunu daha anlamlı düzelttiği görüldü.Yine elektrolit dengesi üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı; tam kan hemorajik şokta bu parametreler doğrultusunda ideal sıvı olma özelliğini korumaktadır.
|