PROPOFOL VE KETAMİNİN PARSİYEL HEPATEKTOMİ SONRASI KARACİĞER REJENERASYONU SIRASINDA ANTİOKSİDAN ENZİM SİSTEMLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ
S.ŞENGÖREN
1, O.CANBOLAT
1, M.KAVUTÇU
1, B.DİKMEN
2, M.KOTANOĞLU
2, K.BAKKAL
2, H.YAĞMURDUR
2
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BİYOKİMYA A.B.D 1
S.B ANKARA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 2. ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON KLİNİĞİ 2
GİRİŞ: Karaciğerde doku kaybı ile sonuçlanan yaralanmalar, hastalıklar veya karaciğerin cerrahi olarak bir kısmının çıkartılması gibi olaylardan sonra hızla kompansatuvar bir büyüme görülür.
AMAÇ: Bu çalışmada, parsiyel hepatektomi yapılan ratlarda karaciğer rejenerasyonu sırasında propofol ve ketaminin antioksidan enzim sistemleri üzerine etkilerini araştırmayı amaçladık.
GEREÇ ve YÖNTEM: Deneysel çalışma ağırlıkları 200–250 gram arasında değişen toplam 37 adet Wistar Albino erkek rat üzerinde planlandı.
Grup 1: Kontrol grubu (n=5).
Grup 2: Propofol anestezisi altında parsiyel hepatektomi uygulanmadan, sham operasyonu yapılan grup (n=8).
Grup 3: Ketamin anestezisi altında parsiyel hepatektomi uygulanmadan, sham operasyonu yapılan grup (n=8).
Grup 4: Propofol anestezisi altında parsiyel hepatektomi yapılan grup (n=8).
Grup 5: Ketamin anestezisi altında parsiyel hepatektomi yapılan grup (n=8).
Anestezi indüksiyon ve idamesi Grup 2 ve Grup 4’de propofol, Grup 3 ve Grup 5’de ise ketamin kullanılarak sağlandı. Grup 2 ve 3’e hepatektomi işlemi uygulanmadan karın kapatılırken, Grup 4 ve Grup 5’teki ratlara %70 parsiyel hepatektomi uygulandı. Cerrahi işlemden 5 gün sonra tüm deneklerden karaciğer örnekleri alınarak doku antioksidan enzim (glutatyon peroksidaz, katalaz, süperoksit dismutaz) ve TBARS düzeyleri çalışıldı.
BULGULAR: Hepatektomi uygulanan gruplarda dokuda lipid peroksidasyonu göstergesi olan TBARS düzeyleri hem kontrol hem de sham gruplarına göre yüksek bulunurken, bu yükseklik Grup 4’de Grup 5’e göre istatistiksel olarak daha azdı (p< 0.001). Doku antioksidan enzimlerinden KAT ve GSH-Px düzeyleri hepatektomi yapılan gruplarda anlamlı olarak azalırken, bu azalma ketamin kullanılan grupta propofol kullanılana göre belirgin olarak daha fazla bulundu (p< 0.01). Doku SOD düzeyleri açısından gruplar arasında bir fark bulunmadı (p>0.05).
TARTIŞMA / SONUÇ : Parsiyel hepatektomi sonrası karaciğer rejenerasyonu sırasında açığa çıkan serbest oksijen radikallerinin anormal artışı, mitokondrial antioksidan enzimler tarafından karşılanmakta ve bu enzimler kullanıma bağlı azalmaktadır. İntravenöz bir anestezik ajan olan propofol hayvan parsiyel hepatektomi modelinde karaciğer rejenerasyonu sırasında lipit peroksidasyonunu azaltmakta, doku antioksidan savunma sistemlerini kuvvetlendirip oksidatif hasara karşı koruyucu etki göstermektedir.
|