Deli Bal Zehirlenmesi Olgusu
Özlem Kocatürk1, Zeynep Öresin2
1Adnan Menderes Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Ağız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı, Aydın
2Bartın Devlet Hastanesi, Bartın
GİRİŞ: Deli bal zehirlenmesi Türkiye’de Karadeniz bölgesinde sık görülen bir gıda zehirlenmesi nedenidir. Zehirlenme rhododendron türü yaban çiçeklerinden arıların elde ettiği balda bulunan grayanotoksine bağlı olarak gelişmektedir. Bu olgu sunumunda deli bal alımı sonrası hipotansiyon, bradikardi ve ardından kardiyak arrest gelişen hasta sunulmuştur. OLGU: 33 yaşındaki erkek hasta acil servise kardiyak arrest tablosuyla 112 tarafınan getirildi. Alınan ayrıntılı anamnezinde, 2 saat kadar önce, veteriner olarak çalıştığı Bartın ili Kozcağız bölgesinde, yöresel olarak deli bal denilen baldan 3-4 kaşık yediği öğrenildi. Bulantı, baş dönmesi ve kendini kötü hissetme şikayetleri olan hastanın bölgedeki eczaneye giderek bradikardi geliştiği için Atropin 0,5 mg yaptırdığı ve 112 çağrıldığı belirlendi. Sonrasında bilinç kaybı olduğu ve nabız alınamadığı anda sağlık görevlilerinin geldiği ve kardiyopulmoner resüstasyona (CPR) başladığı belirtildi. Ambulansta da devam eden resüstasyon sonrası hasta acil serviste karşılandı. Resüstasyona ara verilmeden devam eden hastaya, kardiyoloji ile beraber kalp pili takıldı. Özgeçmişinde herhangi bir özellik bulunmayan sağlıklı olan hastanın, ilaç kullanma ve ameliyat olma öyküsü de bulunmamaktaydı. Hastaya acil serviste 125 dk müdahale edildi. Ancak yapılan CPR’a yanıt vermeyen hasta eksitus kabul edildi. TARTIŞMA: Deli bal zehirlenmesine Rhododendron bitkisinin grayanotoksini neden olmaktadır. Grayanotoksin membranlarındaki sodyum kanal geçirgenliğini artırır ve nervus vagusu innerve eder. Hücre zarında sodyum geçirgenliğinin artmasıyla repolarizasyon inhibe olur ve hücre membranı depolarizasyon süresi uzar. Sürekli depolarizasyon hali aksiyon potansiyelini azaltır ve sinus nodu disfonksiyonuna yol açar. Deli bal zehirlenmesinde semptomlar balı yedikten sonra dakikalar veya saatler içerisinde ortaya çıkar. Literatürde (Durmus ve ark) nadir olarak asistoli ve miyokard infarktüsü gelişen vakalar bildirilmiştir. Çoğu vakada semptomatik tedavi yeterli olsa da literatürde, İçme ve ark’nın karşılaştığı gibi kalp pili takılmasını, ileri yaşam desteği sağlanıp CPR uygulanmasını gerektiren hastalar da bildirilmiştir. Bizim olgumuz da nadir görülen bu zehirlenme türünün yine nadir ve ölümcül komplikasyonlarından asistoli ile karşılaşılmıştır. İleri yaşam desteği ve kalp pili uygulamalarına rağmen eksitusla sonuçlanmıştır.
|