Yoğun Bakıma Kabul Edilen Hasta Yakınlarında Gözlenen Anksiyete ve Depresyon
Işıl Köse1, Çiler Zincircioğlu1, Hafize Fisun Demir2, Nimet Şenoğlu1, Rıza Hakan Erbay1
1SB Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İzmir
2Balıkesir Üniversitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı
Yoğun bakıma yatan hastalar kritik hastalar olup hem hasta hem de yakınlarında anksiyete ve depresyona neden olur. Bu prospektif çalışmada yoğun bakıma yatan hasta yakınlarının demografik özeliklerinin anksiyete ve depresyonla ilişkisini ortaya koymayı amaçladık. YÖNTEM: Çalışmaya Anestezi Yoğun Bakım Ünitesine kabul edilen ve 24 saatten fazla kalan hastaların 18 yaş üzeri 78 yakını alınmıştır. Yoğun bakıma yatışta hasta ve yakınlarının sosyodemografik özellikleri, hastaların SAPSII skorları, yatış nedenleri, eşlik eden hastalıkları yatış gününde kayıt edildi. Hasta yatışından sonra 24 saat dolduktan sonra hasta yakınları hastalarını ziyaret etmeden önce ve hastalarının hastalık şiddeti hakkında yoğun bakım hekimi tarafından bilgilendirildikten sonra hasta yakınlarına HADS (hastane Anksiyete Depresyon Skoru) uygulandı ve hasta yakınlarının nasıl etkilendikleri araştırıldı. HADS; anksiyete ve depresyon yönünden riski belirlemek, düzeyini ve şiddet değişimini ölçmek amacıyla uygulanan kendini değerlendirme ölçeğidir. Toplam 14 soru içermekte ve bunların yedisi anksiyeteyi ve yedisi depresyonu ölçmektedir. Aydemir ve arkadaşlarının (1997) yaptıkları geçerlik ve güvenirlik çalışması sonucunda anksiyete altölçeği için kesme puanyı 10/11, depresyon altölçeği için ise 7/8 bulunmştur. Buna göre bu puanların üzerinde alanlar risk altında olarak değerlendirilir. BULGULAR: Hasta yakınları arasında ölçülen ortalama anksiyete ve depresyon sıklığı karşılaştırıldığında depresyon sıklığının anksiyeteden daha yüksek olduğu izlendi, oranlar sırası ile anksiyete %35.9 depresyon % 71.8 olarak saptandı Kadın hasta yakınlarında hem anksiyete hem depresyon görülme oranı erkeklerden daha yüksek bulundu istatistiksel anlamlılık saptanmadı. Hastanın yaşı ile anksiyete skorları arasında anlamlı negatif korelasyon saptandı. ((p<0.05). Hasta ve hasta yakınına ait kategorik veriler içinde hastaya yakınlık derecesi dışında hiçbir değişken ne anksiyete ne de depresyonla ilişklili bulunmadı. Hasta yakının hastaya yakınlık derecesi hem anksiyete hem de depresyon ile ilişkili bulundu. (p<0.05) Hastaların eslerinde anksiyete ve depresyon skorları anlamlı yüksekti. SONUÇ: Yoğun bakımda yatan hastanın yaşının genç olması hasta yakınında anksiyeteyi artırırken, hem anksiyete hem depresyon en çok hastaların eşlerinde gözlendi. Hasta yakınlarında depresyon anksiyeteden daha yüksek oranda saptandı.
|