Streptozosin ile Diyabet Oluşturulan Ratlarda Memantin Tedavisinin Sevofluran ve Desfluran Anestezisi Sonrası Kognitif Fonksiyon ve Ağrı Düzeyine Etkilerinin Araştırılması
Ünal Taş, Mehmet Akçabay, Mustafa Arslan, Yusuf Ünal
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Ankara
AMAÇ: Postoperatif kognitif disfonksiyon (POKD) anestezi sonrasında nedeni halen yeterince tanımlanmamış klinik durumdur. Diyabetin kognitif fonksiyonlar üzerine olumsuz etkileri olduğu ve periferik nöropati yaparak ağrı algılanmasında bozulmalar yaptığı bilinmektedir. Sevofluran ve desfluran POKD yaptığı bilinen anestezik ajanlardır. Memantinin ise hafıza ve öğrenmeye olumlu katkıları olmasının yanında; nöroprotektif olduğu bilinen ve kronik ağrı tedavisinde kullanılan bir ajandır. Çalışmada diyabet oluşturulan ratlarda memantinin, sevofluran ve desfluran anestezisi sonrasında kognitif disfonksiyonlar ve ağrı düzeyine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. GEREÇ ve YÖNTEM: Çalışmamızda 42 adet Wistar cinsi yaşlı rat kullanıldı. 6 rat kontrol grubu olarak ayrıldı (Grup K). Diğer ratlara streptozosin ip olarak 55 mg/kg uygulandı. Diyabet oluşturulan 36 adet rat rastgele 6 gruba ayrıldı. Grup DK(diyabet-kontrol), Grup DM(diyabet-memantin), Grup DS(diyabet-sevofluran), Grup DD(diyabet-desfluran), Grup DSM(diyabet-sevofluran-memantin), Grup DDM(diyabet-desfluran-memantin) şeklinde sınıflandırıldı. GrupDM, GrupDSM ve GrupDDM ratların içme sularına 30 gün boyunca 20 mg/kg dozunda memantin ilave edildi. 30 gün takip edilen ratların haftalık RAM ve hot plate ölçümleri yapıldı. 30 günün sonunda sevofluran ve desfluran gruplarına 2 saat süre ile anestezi verildi ve sonrasında diğer gruplarla birlikte 0. 1. 2. Saatler RAM ve hot plate ölçümleri yapıldı. BULGULAR: Çalışmamızda tek değişkenin diyabet olduğu (çalışma gününe kadar GrupK ile GrupDK, GrupDS, GrupDD) grupları karşılaştırarak kognitif fonsiyonlar üzerine diyabetin olumsuz etkileri olduğu sonucuna vardık. Aynı şekilde gruplar içerisinde tek değişkeni sevofluran olan GrupDS ve GrupDK veya desfluran olan GrupDD ve GrupDK göz önünde bulundurularak inhalasyon ajanlarımızın kognitif fonksiyonları olumsuz etkilediği sonucuna vardık. Kognitif fonksiyonlar üzerine memantin tedavisinin kendi içinde tek değişken olduğu grupları (GrupDK ile GrupDM, GrupDSM ile GrupDS, GrupDDM ile GrupDD) incelenerek kognitif fonksiyonları üzerine olumlu etkileri olduğunu gözlemledik. Ayrıca 30 gün süreyle takip ettiğimiz ratlarda memantin hot plate ölçümleri ile analjezik etkinli olduğunu gözlemledik. SONUÇ: Diyabetik ratlarda memantin uygulamasının sevofluran ve desfluran anestezisi sonrası kognitif fonksiyonlar ve ağrı düzeyine olumlu etkileri olduğu kanaatindeyiz.
|