Elektrokonvülzif tedavi anestezisinde ketamin, tiyopental, ketamin-tiyopental kombinasyonunun depresyon üzerine etkisi
Özlem Kuşcu1, Feride Karacaer1, Ebru Biricik1, Ersel Güleç1, Lut Tamam2, Yasemin Güneş1
1Çukurova Üniversitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD, Adana
2Çukurova Üniversitesi, Psikiyatri AD, Adana
AMAÇ: Ketaminin son zamanlarda serotonin ve noradrenalinin monoaminerjik hedefleri üzerinden etki ederek major depresyon tedavisinde rol oynadığı dikkati çekmektedir, ancak tam olarak net sonuçlar yoktur. 1,2 İlaç tedavisine dirençli major depresyon vakalarında uygulanan elektrokonvulzif tedavide (EKT) anestezi indüksiyonunda tiyopental, ketamin ve ketamin- tiyopental kombinasyonunun Hamilton Depresyon Değerlendirme Ölçeği (HDDÖ), Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği (HADÖ) ve hemodinami üzerine etkilerinin değerlendirilmesi amaçlandı. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışma kapsamına yaşları 18-65 yaş arasında değişen ASA I-III grubu, HDDÖ ≥17 olan hastalar kabul edildi. Prospektif randomize kontrollü olan çalışmamızda olgular 3 gruba ayrıldı. Anestezi indüksiyonunda Grup I de tiyopental (4mg/kg), Grup II’de ketamin (1mg/kg), Grup III’te ise ketamin (1mg/kg) ve tiyopental (4mg/kg) kombinasyonu uygulandı. Tüm olgularda kas gevşetici olarak süksinilkolin (1mg/kg) kullanıldı. HADÖ ve HDDÖ, EKT öncesi, 3. EKT, 6. EKT sonrası ve EKT bitiminde değerlendirildi. Hastaların, indüksiyon öncesi, sonrası, EKT sonrası, sistolik ve diastolik kan basıncı, kalp atım hızı, periferik oksijen satürasyonu ve EKT sonrası oluşan nöbet süreleri kaydedildi. EKT sırasında ve sonrasında olası yan etkiler kaydedildi. BULGULAR: Toplam 58 hasta üzerinde yürütülen çalışmamızda grupların demografik verileri arasında bir fark saptanmadı. Olguların 30’u (%52) erkek, 28’i (%48) kadınlardan oluşmaktaydı. Grup 1’deki hastaların yaş ortalaması 42,7±15,8 yıl, grup 2’ deki hastaların 44,8±11,6 yıl; grup 3’teki hastaların ise 38,6±6,8 yıl olarak saptandı. EKT sonrasında, tüm gruplarda HDDÖ değerleri bazal değerlere göre azalma gösterirken gruplar arasında HDDÖ değerleri açısından istatistiksel fark saptanmadı. Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği ise ketamin verilen gruplarda daha yüksek tespit edildi. Sistolik ve diyastolik kan basıncı değerleri grup 1’de istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük olarak belirlendi. Ketamin- tiyopental kombinasyonunda diğer gruplara göre nöbet sürelerinin daha kısa olduğu saptandı. SONUÇ: İlaç tedavisine dirençli depresyon nedeniyle EKT planlanan olgularda anestezi indüksiyonunda tiyopental, ketamin ve tiyopental- ketamin kombinasyonu kullanımının depresyon tedavisinde bir fark oluşturmadığı, buna karşın ketaminin anksiyete skorlarında artışa neden olduğu kanısına varıldı.
|