T.C.S.B. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Cerrahi Kliniklerindeki Sağlık Çalışanlarının, Kan Ürünleri ve Transfüzyonu Hakkında Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi
Melih Tarhan, Ayşegül Ceyhan, Ayşe Ongun Özcan, Hülya Başar, Bülent Baltacı
Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği, Ankara
AMAÇ: Kan ve kan ürünlerinin transfüzyonu, her biri ayrı fonksiyonları olan spesifik yapılardan oluşmuş canlı bir dokunun naklidir ve günümüzde oldukça sık kullanılan tıbbi bir uygulamadır. Tüm sağlık çalışanları kan ve kan ürünleri transfüzyonu hakkında ayrıntılı bilgi, beceri ve tutuma sahip olmalıdırlar. Bu çalışmada, T.C. S.B. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, cerrahi kliniklerindeki sağlık çalışanlarının, kan ürünleri ve transfüzyonu hakkındaki bilgi ve tutumlarının prospektif olarak bir anket çalışması ile yüz yüze görüşülerek belirlenmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM: Çalışma; Mart 2014 ile Haziran 2014 tarihleri arasında, T.C. S.B.Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, cerrahi kliniklerinden, Anesteziyoloji ve Reanimasyon, Kalp ve Damar Cerrahisi, Beyin Cerrahisi, Ortopedi ve Travmatoloji, Genel Cerrahi ve Kadın Hastalıkları ve Doğum Klinikleri sağlık çalışanlarından (hemşireler, anestezi teknisyen/teknikerleri, asistan doktorlar ve uzman doktorlar) oluşan 229 katılımcı ile gerçekleştirildi. Anket, demografik bilgiler, kan ürünleri ve transfüzyonu hakkında genel bilgiler, kullanım ve saklama pratiği bilgileri, klinik uygulama ve komplikasyonların tanı, tedavi ve yönetimini içeren toplam beş bölüm, 30 sorudan oluşturulmuştur. BULGULAR: Toplam doğru cevaplama oranı %61,5 olarak saptandı. Kalp ve damar cerrahisi kliniği %68,5oranı ile, Anesteziyoloji ve Reanimasyon kliniği %64,9 oranı ile en başarılı klinikler olarak belirlendi.(p=0,008 - p=0,006) Genel Cerrahi Kliniği %55,6 oranı ile, Ortopedi Kliniği %55,9 oranı ile en başarısız klinikler olarak belirlendi.(p=0,001 - p=0,006) Eğitim alanların, eğitim almayanlara göre daha başarılı olduğu saptandı.(p=0,0004) Hemşireler ve Anestezi teknisyen/teknikerleri, doktorlara göre daha başarılı bulundu.(p=0,03) SONUÇ: Katılımcıların kan ve kan ürünlerinin transfüzyonu, saklanması ve karşılaşılabilecek komplikasyonların varlığı ve yaklaşım konusunda genel bir bilgi eksikliği ve eğitim ihtiyacı olduğu saptanmıştır. Doktorların başarı oranının hemşireler ve anestezi teknisyen/teknikerlerinden daha düşük olması teorik bilginin yanı sıra uygulamanın gerekliliğini açıkça ortaya koymuştur. Bu bilgi eksikliğinin, kapsamlı, planlı ve tekrarlanan eğitim programları ve pratik uygulamalar ile giderilebileceği sonucuna varılmıştır.
|