Lityum Kullanan Hastalarda Hayatı Tehdit Eden Kardiyak Aritmiler
Ömer Faruk Altaş, Atilla Şencan, Halil İbrahim Altun, Mehmet Kızılkaya, Kaan Katırcıoğlu
Katip Çelebi Üniversitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, İzmir
GİRİŞ:Lityum güncel olarak bipolar affektif bozukluk ve depresyon tedavisinde kullanılan alkali bir iyondur. Lityumun hücre zarındaki Na-K pompası üzerinde sodyum ile yarışması kardiyak toksisiteye yol açar. Bradikardi, QT aralığı uzaması, dal bloğu ve junctional ritm bozukluğu gibi kalp etkileri, hastaların %20-30’unda bildirilmiştir. AMAÇ: Bu olgu sunumunda literatür ışığında lityum kullanan hastalarda gelişebilecek kardiyak aritmilere dikkat çekilmesi. OLGU: 36 yaşında bipolar bozukluk tanısı olan ve lityum, ketiapin, sodyum valproat kullanan kadın hasta 3 gündür var olan bilinç bulanıklığı nedeniyle yakınları tarafından acil servise getirilmiş. Alınan anamneze göre yakınlarının evdeki lityum ilacının normalden eksik olduğunu farkettikleri öğrenildi. Bilinen başka ek hastalığı olmayan hasta anestezi yoğun bakıma alındı. Fizik muayenesinde bilinç bulanıklığı, akciğerlerlerde dinlemekle yaygın raller, kangazında pH=7,04 olması sebebiyle hastada lityum entoksikasyonu ve aspirasyon pnomonisi(?) olduğu düşünülerek entübe edildi. Hastada anestezi yoğun bakıma yattığı esnada TA:98/65 mm/Hg Nb:110 sO2:94 idi. Hastaya subklaivan santral venöz katater takılmaya karar verildi. Takıldığı esnada hastada önce nabızlı ventriküler taşikardi başladı ve takiben 100mg lidokain HCl yapıldı. Ardından ritmin ventriküler fibrilasyona döndüğü izlendi ve defibrilasyon yapıldı. Defibrilasyon sonrası ise monitörde nabızsız elektriksel aktivite gözlenince intravenöz 1mg adrenalin uygulanarak 3 dakika kardiyak kompresyon yapılan hastada normal kardiyak ritim sağlanadı. Devamında subklavian katater çekilerek femoral venöz katater yerleştirildi. Takibinin üçüncü gününde hastada tekrar ventriküler fibrilasyon atağı ardından asistoli gelişti ve hasta yapılan CPR sonrası kardiyak yanıt alınamadı. TARTIŞMA:Olgumuzda görüldüğü gibi lityum entoksikasyonu kadınlarda daha sık görülür. Lityum entoksikasyonları akut, kronik kullanımda akut ve kronik zehirlenme olarak üç başlık altında incelenmektedir. Olgumuzda da kronik kullanımda akut zehirlenme olduğu düşünülmektedir. Lityum zehirlenmelerinde tanı serum düzeyi ile konur ancak herzaman yüksek tespit edilemeyebilir. Nitekim olgumuzda lityum seviyesi 0,43mmol/L idi. Ayrıca bilinçte bozulma gibi nörolojik semptomlar lityum toksisitesinin geç bulgularıdır. Uzun süreli lityum tedavisi kardiyak toksik etki göstererek hayati tehlike oluşturabilen aritmilere yol açabilmektedir. Lityum kullanan hastalarda kardiyak artimi açısından dikkatli olmak gerekir.
|