Santral Venler Yoluyla Gerçekleştirilen Kateterizasyon İşlemlerinin Retrospektif Değerlendirilmesi
Emine Karaman, Suna Gören, Nermin Kelebek Girgin, Esra Mercanoğlu Efe, Sinem Şentürk, Filiz Kıraç, Elif Başağan Moğol
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon A.D.
Giriş/Amaç: İlk kullanımından günümüze kadar olan dönem içerisinde, farklı endikasyonlarla ve farklı santral venlerden takılan kateterlerin yaklaşık %15’inde mekanik, tromboembolik ve infektif komplikasyonlara rastlanmıştır(1). Bu retrospektif çalışma ile, hastanemiz Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD tarafından gerçekleştirilen santral venöz kateterizasyon (SVK) işlemlerini inceleyerek, oluşabilen komplikasyonların nedenlerini ve işlemin başarısını etkileyen faktörleri belirlemeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Hastanemiz, ameliyathanesinde ve Reanimasyon Ünitesinde Kasım 2009-Haziran 2012 tarihleri arasında SVK işlemi gerçekleştirilen ve ilgili form doldurulan 922 hasta, etik kurul onayı alındıktan sonra retrospektif olarak incelendi. İstatistiksel analiz amacıyla Shapiro Wilk, Kruskal Wallis, Mann Whitney ve Pearson ki-kare testleri kullanıldı. BULGULAR: Hastalardan 23’ü, SVK formu veya dosyalarındaki verilerin eksikliği nedeniyle çalışma dışı bırakıldı, 98’i reanimasyon ünitesinde, 801 tanesi ise ameliyathanede olmak üzere toplam 899 hasta incelendi. Toplam 1022 girişim (uygulayıcı sayısı) yapıldı. En sık kullanılan ven sağ internal juguler ven idi(%84.1). Kateterizasyon işlemi için 2’den fazla deneme (cildi delme sayısı) gereken hastalar incelendiğinde; hasta yaşı (p<0.001), venin daha önce kullanılmış olması (p<0.001), uygulayıcının deneyimi (p<0.001) ile deneme sayısı arasında ilişki olduğu gözlendi (tablo-1). Hastaların %16.7’sinde komplikasyon görüldü ve en sık görülen komplikasyon arter ponksiyonu idi(%11.2). Komplikasyon oranı birden fazla girişim yapılanlarda %27.4, tek girişim yapılanlarda %9.2 bulundu. Kateter yerleştirilen venin daha önce kullanılmış olması, hasta yaşının 8’den küçük olması, 2’den fazla deneme yapılması ve başarısız kateterizasyon durumunda komplikasyon oranı daha yüksek bulundu (p<0.001,p=0.001,p<0.001,p=0.001) (tablo-2). Uygulayıcının eğitim süresinin 4 yıldan kısa ve daha önce yerleştirdiği kateter sayısının 30’dan az olmasının komplikasyon görülme oranını artırdığı bulundu (p=0.001, p=0.003) (tablo-2). Tartışma/Sonuç: Ortaya çıkan komplikasyonlar, komplikasyonları artıran ve başarıyı etkileyen faktörler göz önüne alınarak, yeterli deneyimi olmayan uygulayıcıların mutlaka daha deneyimli kişilerin denetiminde girişim yapması ve zor kateterizasyonlarda literatürle uyumlu olarak 2’den fazla deneme yapılanlarda komplikasyon oranı arttığından, daha deneyimli uygulayıcıya işlemin devredilmesi gerektiği kanısındayız(2,3).
|