Türkiye’de Anestezistlerin Kan ve Kan Ürünleri Transfüzyonu Üzerine Bilgi, Tutum ve Davranış Ölçümü Anket Çalışması
Ayşim Ertürk, Alev Şaylan, Duygu Kara, Büşra Tezcan, Zeliha Aslı Demir, Ümit Karadeniz, Ayşegül Özgök
Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği, Ankara
GİRİŞ Ameliyathane ve yoğunbakım üniteleri,kan ve kan ürünlerinin en sık kullanıldığı alanlardır. Kan ürünlerinin uygun klinik kullanımı anestezistin başlıca sorumluluklarından biridir.Farklı hasta grupları ve durumlarda transfüzyon eşik değerleri,transfüzyon stratejileri değişkenlik göstermektedir bu nedenle transfüzyon pratiğinin multidisipliner yönetilmesi,güncel kılavuzlar eşliğinde yapılması önerilmektedir. AMAÇ Bu anket çalışması,anesteziyoloji ve reanimasyon alanında çalışan hekimlerde transfüzyon uygulamalarına yönelik bilgi,davranış tespiti ve farkındalık oluşturulması amacıyla planlanmıştır.Transfüzyon sırasında karşılaşılan sorunların tespit edilebilmesi,transfüzyon nedenli perioperatif komplikasyonların,ilişkili mortalite ve morbiditenin engellenebilmesi,iyileşme dönemini kısaltmak, hastanın erken mobilizasyonunu sağlayarak hastanede kalış süresini kısaltıp tedaviyi ekonomik kılmak da bu araştırmanın sekonder amaçlarındandır. GEREÇ VE YÖNTEM Hastanemiz Klinik Araştırmalar Etik Kurulu onayıyla(29/28.11.2014) planladığımız 30 sorulu anket çalışmasına 500 gönüllü anestezist katılmıştır.Kullanılan anket formu ektedir(Ek1). BULGULAR Katılımcıların dağılımı ve kan ürünleri kullanım bilgileri Şekil.1 ve 2’de gösterilmiştir.%60.3 katılımcı güncel transfüzyon kılavuzu bilgisine sahip olup,%84.1 ile TARD kılavuzu ilk sıradadır.%50.9 preoperatif bitkisel ilaç kullanımı sorgulaması yapılmakta,hasta değerlendirme zamanı %17.1 oranında hemen ameliyat öncesidir.Transfüzyon öncesinde bilgilendirilmiş hasta onamı alınma yüzdesi %67.1,transfüzyon sırasında takip formu %68.6 oranında doldurulmaktadır.Transfüzyona başlamak için gerekli sınır hemoglobin değerleri sorgulandığında;yoğunbakımdaki erişkin hastada 7-8gr/dl(%84.6),postoperatif dönemdeki non-kardiyak erişkinde 8gr/dl(%47),geriatrik yaş grubunda 8gr/dl(%31.1),kardiyopulmoner baypas boyunca erişkin hastada 8gr/dl(%30.2),intraoperatif akut kanamalı non-kardiyak pediyatrik hastada 8gr/dl(%33.6),intraoperatif akut kanamalı kardiyak pediyatrik hastada 10gr/dl(%50.1) en sık verilen cevaplardır.Sık kullanılan intraoperatif kan kaybı parametreleri,intraoperatif transfüzyon oranını azaltmada kullanılan yöntemler,taze donmuş plazma başlama endikasyonları,sık karşılaşılan transfüzyon reaksiyonu/komplikasyonları sorularına verilen cevaplar sırasıyla Şekil.3,Şekil.4,Şekil.5,Şekil.6da gösterilmiştir. TARTIŞMA/SONUÇ Sonuçlarımıza göre katılımcıların kan ve kan ürünleri transfüzyon uygulamaları konusunda tam ve güncel bilgilere sahip olmadığı,hasta sorgulaması, operasyon hazırlığı,bilgi onam ve takip formlarının,hastanelerde transfüzyon protokolü,transfüzyon komitesi,izlem konusunun yetersiz olduğu,kan ürünü kullanımında kılavuz önerilerine <%50 uyulduğu,plazmanın %30 volüm tamamlama amacı ile verildiği tespit edilmiştir. Hukuki ve mesleki anlamda transfüzyon uygulamalarındaki hasta ve çalışan güvenliğinin arttırılması,uygulayıcıların bilgi düzeyleri ve farkındalıkları ile yakından ilgilidir.Bu tip anketler kişilerin konuya katılımının ölçülmesi,dikkatlerinin çekilmesi,eğitim eksikliklerinin tamamlanması,sağlık çalışanlarının değişen koşullara uyumu açısından değer taşımaktadır.
|