Kontrolsüz lityum kullanımına bağlı gelişen intoksikasyon: olgu sunumu
Oğuz Kılıçkaya1, Şükrü Tekindur1, Behiç Girgin1, Sinan Ataibiş1, Memduh Yetim2, Umut Kara1, Ahmet Coşar1
1Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Anestezi ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, Ankara
2Van Askeri Hastanesi, Van
Giriş Lityum uzun yıllardır bipolar bozukluk başta olmak üzere duygudurum bozukluklarının tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır. Lityum tedavisinde lityum kan seviyesinin yükselmesini etkileyen birçok faktör vardır. Zehirlenmeden her zaman artmış alım veya azalmış atılım sorumlu olmaktadır. Zehirlenmelerin farklı klinik bulguları olması nedeniyle tanı ve tedavisi geçikmektedir. Bu nedenle olgumuzdaki amacımız ölüm ve komplikasyonları azaltmak için kronik lityum kullanan hastalarda zehirlenmenin erken tanı ve tedavisini sağlayabilmektir. Olgu sunumu Bipolar bozukluk nedeniyle uzun süredir lityum tedavisi alan 70 yaşında bayan hastanın yaklaşık 2 gündür konuşma ve yürüme güçlüğü mevcutmuş. Şikayetlerinin artması ve karın ağrısı nedeniyle dış merkezde bir hastaneye götürülmüş. Ölçülen ltyum değerinin 1.53 mmol/l çıkması üzerine hastanemiz aciline getirilmiş. Yakınlarından alınan bilgiye göre evde tek başına kalan ve ilaçlarının kendi kullanan hastanın bir süredir ilaçlarını fazla kullandığı öğrenildi. Hastanemizde tetkikler tekrarlandığında lityum değeri 5.22 mmol/l olarak ölçüldü. Lityum değerinin yüksek olması nedeniyle hemodiyaliz yapıldı. Lityum intoksikasyonu düşünülen hasta kardiyak monitörizasyonu açısından yoğun bakımımıza yatırıldı. Diyaliz sonrası ölçülen lityum değeri 0,26 mmol/l’ dü. Alınan psikiyatri konsülasyonu sonucunda lityum tedavisi kesilerek valproik asit 500 mg tb 2x1 ve ketiapin 300 mg tb 2x1 başlandı. Lityum düzeyi günlük takip edildi. Lityum değerlerinin ve klinik durumunun stabil seyretmesi üzerine hasta taburcu edildi. Tartışma/sonuç Lityum zehirlenmesinde en çok gastrointestinal ve nörolojik yan etkiler görülmektedir. Ayrıca kardiyak belirtiler olarak aritmi ve EKG değişiklikleri gözlemlenmektedir. Lityum zehirlenmesinde tedavinin amacı lityum emilimi azaltmak ve atılımını arttırmak olmalıdır. Her durumda lityum alımının kesilmesinin ardından ilk adım olarak destekleyici tedavi düzenlemelidir. Bu nedenle öncelikle yeterli hidrasyon ve diürez sağlanmalıdır. Ağır zehirlenmelerde en etkili yöntem olan hemodiyaliz düşünülmelidir. Sonuç olarak lityum zehirlenmesinde risk etkenlerinin ve nedenlerinin iyi bilinmesi ve koruyucu önlemlerin alınması ile bu tablonun ortaya çıkma sıklığı azalacak, ortaya çıktığında hızla tanınması tedavisini kolaylaştıracak, etkin ve hızlı tedaviler sekel olasılığını ortadan kaldıracaktır.
|