EUS yapılan olgularda propofole ketamin veya fentanil ilavesinin sedo-analjezi kalitesi üzerine etkileri
Hayrettin Daskaya, Harun Uysal, Ferda Yılmaz İnal, Asım Esen, Kazım Karaarslan
Bezmialem Vakıf Üniversitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, İstanbul
GİRİŞ: Endoskopik ultrasonografi işlemleri genellikle pron pozisyonunda ve sedasyon altında yapılmaktadır Bu prospektif çalışmada tanısal endoskopik ultrasonografi yapılan hastalarda propofol+ketamin ve propofol+fentanyl kombinasyonları ile yapılan sedasyonun; etkinliği, hasta memnuniyeti ve endoskopist memnuniyeti farklılıklarının incelenmesi amaçlandı. GEREÇ-YÖNTEM: Sedasyon ile EUS işlemi planlanmış planlanmış 90 hasta çalışmaya dahil edildi. Tüm hastalara 1mg/kg Lidokain ve 0,01 mg/kg Atropin yapıldıktan sonra Propofol+ketamin grubuna (Grup K) 1,5 mg.kg-1 Propofol, 1 mg.kg-1 Ketamin, Propofol+fentanyl grubuna (Grup F) da 1,5 mg.kg-1 Propofol, 1 mcg.kg-1 Fentanil ile sedasyon sağlandı. Sedasyon yetersizliğinde her iki grubada 0,2 mg/kg Propofol ile ek doz uygulandı. Hastalar intraoperatif dönemde Richmond Ajitasyon Skoru (RAS), kalp atım hızı (KAH), sistolik-diyastolik-ortalama kan basıncı (KB S/D/O), periferik oksijen saturasyonu (SpO2), 5 dakika arayla kaydedildi. İşlemin total süresi ve bu esnada tüketilen toplam propofol miktarı kaydedildi. Postop bulantı, kusma Numerik Rank Skoru, ağrı için vizüel ağrı skoru (VAS) ve Aldrete derlenme skoru kaydedildi. Endoskopistten ve hastadan memnuniyetini 0-4 arsında puanlandırması istenip kaydedildi. BULGULAR: Her iki grupta demografik veriler ve total operasyon süreleri benzerdi. Toplamda tüketilen tüketilen Propofol düzeyi grup F’de daha düşüktü (p<0.001). Grup F’de derlenme ünitesinde (PACU) kalış süresi daha kısa gözlendi (p<0.001). Endoskopist memnuniyetinde herhangi bir fark gözlenmezken, hasta memnuniyetinde anlamlı fark tespit edildi (p:001). Grup K’da İntraoperatif KAH ve TA de anlamlı artışlar gözlenirken, grup F’de bu değerler daha stabil seyr etti. PACU giriş KAH’ları ve TA değerleri grup K’da daha yüksek gözlendi. İnraoperatif SpO2 değerleri açısından anlamlı bir farklılık gözlenmedi. SONUÇ: Endoskopik girişim yapılan hastaların büyük çoğunluğunun ileri yaş ve ek hastalık mevcudiyeti ve Grup K ve grup F hastaları arasındaki farklılıkların istatistiksel olarak anlamlı olması göz önünde bulundurulduğunda; özofagus, mide ve pankreas-biliyer sistem için yapılan endosonografi işlemlerinin sedasyon uygulanmalarında fentanyl propofol kombinasyonunun daha avantajlı olduğunu düşünmekteyiz
|