Streptozosin ile diyabet oluşturulan ratlarda alt ekstremite iskemi-reperfüzyon hasarında deksmedetomidinin akciğer dokusu üzerine etkisi
Şaban Cem Sezen1, İlknur Aytekin2, Muhammed Enes Aydın3, Naciye Türk Özterlemez3, Mustafa Arslan3, Meral Erdal Erbatur3, Mustafa Kavutçu4
1Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, Kırıkkale
2Dışkapı Eğitim Araştırma Hastanesi,, Ankara
3Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Ankara
4Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Ankara
GİRİŞ ve AMAÇ: Bu çalışmanın amacı diyabet oluşturulan ratlarda alt ekstremite iskemi-reperfüzyon (İ/R) modelinde iskemi öncesi uygulanan deksmedetomidinin akciğer üzerine koruyucu etkilerini araştırmaktır.
MATERYAL ve METOD: Etik kurul onayı alındıktan sonra, yirmi dört tane Wistar rat randomize olarak dört gruba ayrıldı (n=6). Kontrol (grup K), diyabet-kontrol (grup DM-K), diyabet-İ/R (grup DM-İ/R), diyabet-İ/R-deksmedetomidin (grup DM-İ/R-D). Diyabet gruplarına 55 mg/kg streptozotosin tek doz intraperitoneal olarak uygulandı. 72. saat kan şekeri 250 mg/dl ve üzerinde saptananlar diyabetik olarak kabul edildi ve 4 hafta sonunda tüm gruplara anestezi altında laparotomi uygulandı. Grup K ve DM-K’da başka bir işlem yapılmadı. Grup DM-İ/R’ da infrarenal abdominal aortaya sırayla klemp konup kaldırılması ile 2 saatlik periyodlarla İ/R uygulandı. Grup DM-İ/R-D’ de iskemiden 30 dk önce intraperitonel 100 μg/kg deksmedetomidin uygulandı. Reperfüzyon dönemi bitiminde akciğer dokusu biyokimyasal ve histopatolojik incelemeler için alındı.Gruplar arasında fark olup olmadığını belirlemede bağımsız gruplarda Kruskal-Wallis testi ile değerlendirildi. Farklılık olması durumunda gruplar arası Mann-Whitney U testi ile karşılaştırılma yapıldı.
BULGULAR ve TARTIŞMA: DM-İ/R grubundaki Malondialdehid (MDA), Süperoksid dismutaz (SOD) düzeyleri kontrol ve diyabet kontrol gruplarına göre anlamlı derecede yüksek bulundu. Deksmedetomidin grubunda MDA ve SOD düzeyleri D-İ/R grubundaki düzeylere göre anlamlı olarak düşüktü (Tablo 1). Histopatolojik olarak incelendiğinde; nötrofil infiltrasyonu/agregasyonu DM-İ/R grubunda, K, DM-K gruplarına göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0.0001, p=0.010,sırasıyla)(Tablo 2,Resim1-4). Ayrıca DM-İ/R grupta görülen nötrofil infiltrasyonu/agregasyonunun deksmedetomidin ile tedavi edilen grupta istatistiksel olarak anlamlı azalma olduğu görüldü(p=0.010)(Tablo 2,Resim1-4).
SONUÇ(LAR): Diyabet oluşturulan ratlarda iskemiden 30 dk önce intraperitoneal olarak uygulanan 100 μg/kg dozunda deksmedetomidinin lipid peroksidasyonunu ve oksidatif stresi azalttığını ve akciğer histopatolojisinde İ/R’ a bağlı meydana gelen hasarlanmayı düzelttiğini tespit ettik. Diyabetli ratlarda İ/R öncesi uygulanan deksmedetomidinin akciğer koruyucu etkisinin olduğunu düşünmekteyiz.
|