Streptozosin ile diyabet oluşturulan ratlarda serebral iskemi/reperfüzyon hasarında deksmedetomidin ve timokinonun etkileri
Zerrin Özköse Şatırlar1, Ayşegül Küçük2, Salim Neşelioğlu3, Hasan Şimşek2, Naciye Türk Özterlemez1, Murat Tosun4, Mustafa Arslan1
1Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Ankara
2Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, Kütahya
3Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Ankara
4Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, Afyonkarahisar
GİRİŞ ve AMAÇ: Dünyadaki yetişkin dönemde meydana gelen sakatlıkların ve ölümlerin en yaygın nedenlerinden birisi beyin iskemisidir. Geçici global iskemi/reperfüzyon(İR) majör bir perioperatif komplikasyondur ve diyabet İR tarafından indüklenen oksidatif stres ve inflamasyon yanıtını artırır. Bu çalışmanın amacı deksmedetomidin ve timokinonun diyabetik ratlarda geçici global serebral İR ilişkili oksidatif stres ve inflamasyona karşı koruyucu etkisinin olup olmadığını araştırmaktır
MATERYAL ve METOD: Etik kurul onayı alındıktan sonra, streptozosin (55 mg/kg) ile diyabet oluşturulan 24 Wistar Albino ratlarda diyabetin etkisi belirginleştikten sonra, randomize olarak 4 gruba ayrıldı. Diyabet kontrol(grup DK), diyabet İR(grup DİR), diyabet İR-Deksmedetomidin(grup DİR-D) ve diyabet İR-Deksmedetomidin+Timokinon(grup DİR-DT). 6 rat kontrol grubu(grup K) olarak değerlendirildi. İskemiden 1 saat önce deksmedetomidin 100mikrogram/kg ve timokinon 50 mg/kg dozlarında intraperitoneal olarak uygulandı. 72. saat kan şekeri 250 mg/dl ve üzerinde saptananlar diyabetik olarak kabul edildi ve 4 hafta sonunda 10 dk iskemi sonrası 30 dk reperfüzyon uygulanan ratların beyinlerinden alınan doku örneklerinde; gen ekspresyonu biyokimyasal ve histopatolojik parametreleri değerlendirildi. Gruplar arasında fark olup olmadığını belirlemede bağımsız gruplarda Kruskal-Wallis testi ile değerlendirildi. Anlamlılık bulunan gruplarda Mann-Whitney U testi ile karşılaştırma yapıldı.
BULGULAR ve TARTIŞMA: Kaspaz 3 gen enzim ekspresyonu DİR grubunda K ve DİR-DT gruplarına göre anlamlı olarak düşük bulundu(p=0.008,p=0.019,sırasıyla). Bcl-Xl gen enzim ekspresyonu DİR grubunda K, DİR-D ve DİR-DT gruplarına göre anlamlı olarak düşük bulundu(p=0.003,p=0.011,p=0.028,sırasıyla)(Tablo 1).
SONUÇ(LAR): Çalışmada ulaştığımız bulgular, serebral iskemi reperfüzyon hasarında iskemiden önce kullanılan deksmedetomidin ve timokinonun protektif etkilerinin olduğunu göstermektedir. Bulgularımızın geniş serili klinik ve deneysel çalışmalarla desteklenmesi gerektiğini düşünmekteyiz. Her iki ilacın anestezide kullanım endikasyonlarının genişleyeceği kanaatindeyiz.
|