Bariatrik Cerrahi Olgularında; Melatonin, Kortizol, Vücut Sıcaklığı Değişikliklerinin ve Melatonin ile Analjezi İhtiyacı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Neslihan Altunkaya1, Mehmet Ali Erdoğan1, Ülkü Özgül1, Mukadder Şanlı1, Muharrem Uçar1, Onural Özhan2, Fatih Sümer3, Selim Erdoğan4, Cemil Çolak5, Mahmut Durmuş1
1İnönü Üniversitesi, Anestezi ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, Malatya
2İnönü Üniversitesi, Tıbbi farmakoloji Ana Bilim Dalı, Malatya
3İnönü Üniversitesi, Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı, Malatya
4İnönü Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Malatya
5İnönü Üniversitesi,Biyoistatistik ve Tıp Bilişimi Ana Bilim Dalı, Malatya
GİRİŞ ve AMAÇ: Major cerrahi operasyonlar, postoperatif dönemde endokrin-metabolik ve cerrahi stres yanıtla karakterizedir. Postoperatif morbidite üzerine sirkadiyen ritim bozukluğunun etkili olabileceği düşünülmektedir. Melatonin; anksiyolitik, sedatif, analjezik etkiye sahiptir ve endokrin ritmin düzenlenmesinde önemli rolü vardır. Preopertif melatonin uygulanmasının postopertif ağrıyı azalttığı bildirilmiştir, ancak endojen melatonin düzeyi ile postopetif analjezik ihtiyaç net olarak ortaya konulmamıştır. Bu prospektif çalışmadaki amacımız; endojen melatonin düzeyi, kortizol seviyeleri ve vücut sıcaklıklarını değerlendirmek, melatonin düzeyi ile postoperatif morfin tüketimi arasındaki ilişkiyi araştırmaktır.
MATERYAL ve METOD: Laparaskopik bariatrik cerrahi planlanan 18-65 yaş, ASA I-II, vücut kitle indeksi 40 kg/m2 nın üzerinde 30 olguda çalışmaya alındı. Olgulara 2-3 mg/kg propofol, 1 µg/kg fentanil ve kas gevşemesi için 0.6 mg/kg rokuronyum ile standart genel anestezi uygulandı. Anestezinin idamesi sevofluranla sağlandı. Postoperatif ağrı yönetimi morfin kullanılara hasta kontrollü analjeziy ve İV parasetamolle sağlandı. Preoperatif, intraoperatif 2. saat ve postoperatif 2., 6., 10., gece 02:00 ve postoperatif 24. saatte melatonin ve kortizol için 5 ml kan örnekleri alındı ve vücut sıcaklıkları ölçüldü.Melatonin için alınan kan örnekleri santrifüj edildi, plazmalarına ayrıldı ve -20 0C de analiz için toplandı. Postopertif izlem periyotlarında morfin tüketimi kaydedildi.
BULGULAR ve TARTIŞMA: Tüm izlem periyodlarında plazma melatonin düzeyleri ile postoperatif morfin tüketimi arasında anlamlı ters korelasyon görüldü (Resim1). Melatonin sekresyonunun sirkadiyen ritminin koruduğu ancak preoperatif değeriyle karşılaştırıldığında tüm ölçüm zamanlarında anlamlı azalma görüldü (Resim 2.). Kortizol salınımının sirkadiyen ritmini koruduğu gözlendi. Kortizol düzeyinin preoperatif değerlere göre intraoperatif dönem ve postoperatif 6. saate kadar yükseldiği tespit edildi. Kortizol düzeyleri preoperatif dönemle karşılaştırıldığında postoperatif 6. ve 24. saatler hariç diğer izlem periyodları arasında anlamlı fark vardı (Resim 3). Olguların vücut sıcaklıkları tüm ölçüm periyodlarında benzerdi.
SONUÇ(LAR): Laparaskopik bariatrik cerrahi uygulanan obez olgularda; melatonin seviyesindeki değişikliklerle ile morfin tüketimi arasında anlamlı bir ters korelasyon olduğu gösterildi. Melatonin ve kortizol sekresyonu postoperatif 24 saatte diürinal bir ritm sergiledi. Ancak melatonin düzeyleri preoperatif değerine göre anlamlı şekilde düştü.
|