Spinal Anestezi İle Sezeryan Operasyonu Geçiren Hastalarda Proflaktik Ondansetron Uygulaması Norepinefrin Tüketimini Azaltabilir mi?
Feri̇de Karacaer1, Ebru Biricik1, İlker Ünal2, Selim Büyükkurt3, Hakkı Ünlügenç1
1Çukurova Üniversitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, Adana
2Çukurova Üniversitesi, İstatistik Ana Bilim Dalı, Adana
3Çukurova Üniversitesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı, Adana
GİRİŞ ve AMAÇ: Sezeryan ameliyatında, spinal anestezinin indüklediği hipotansiyon (SAIH), maternofetal komplikasyonlara (bulantı, kusma, kardiyovasküler kollaps, fetal asidoz) yol açabilir. SAIH’un tedavisinde genellikle fenilefrin ve efedrin kullanılırken, norepinefrin kalp hızı ve kardiyak outputu arttırıcı etkileri nedeniyle son yıllarda önerilmektedir. Serotonin reseptör antagonisti olan ondansetronun SAIH’u ve vazopressör tüketimini azalttığı daha önce yapılan çalışmalarda gösterilmiştir(1,2). Ondansetron, sol ventriküldeki serotonin reseptörlerini bloke ederek Bezold-Jarisch refleksini inhibe etmekte ve hipertansiyon ve taşikardiye neden olmaktadır (3). Proflaktik ondansetron kullanımının efedrin ve fenilefrin tüketimi üzerine etkileri daha önce çalışılmasına rağmen, norepinefrin tüketimine etkisi araştırılmamıştır. Bu çalışmada, proflaktik ondansetron uygulamasının, SAIH insidansı, norepinefrin tüketimi ve yan etkiler üzerine etkileri araştırılmıştır.
MATERYAL ve METOD: Etik kurul izni ve hasta onamları alındıktan sonra, çalışmaya 18-40 yaş arası, ASA I-II grubunda, 37-40 hafta arasında gebeliği olan ve elektif sezeryan operasyonu geçirecek 108 hasta alındı. Hastalar randomize olarak 2 gruba ayrıldı ve spinal blok yapılmadan 5 dakika önce Grup O’daki hastalara intravenöz 8 mg ondansetron, Grup S’teki hastalara salin yapıldı. Her iki gruba aynı spinal anestezi protokolü uygulandı. Sistolik arteriyel basıncın bazal değerlerin %80’i olması SAIH olarak kabul edildi ve her hipotansiyon epizodu 5 µg norepinefrin ile tedavi edildi. Bulgular istatistiksel olarak değerlendirildi.
BULGULAR ve TARTIŞMA: Gruplar arasında demografik veriler açısından fark yoktu (Tablo1). Her iki grupta hipotansiyon insidansı benzerdi (p=0,767). Ancak hipotansiyon sıklığı ve norepinefrin tüketimi Grup S’te, Grup O’ya göre yüksekti (p=0,009, p=0,009). Bradikardi, Grup O’da 11 hastada, Grup S’te 6 hastada görüldü (p=0,186). Bulantı, Grup O’da 6 hastada, Grup S’te 11 hastada gözlenirken (p=0,220), kusma gözlenmedi (Tablo2). Yenidoğan 1 ve 5. dakika Apgar skorları benzerdi, ancak umbilikal arter kan gazı analizinde Grup S’te pH değerleri daha yüksek, pCO2 değerleri daha düşüktü (Tablo3).
SONUÇ(LAR): Bu çalışmada, spinal anestezi ile elektif sezeryan operasyonu geçiren hastalarda, proflaktik ondansetron kullanımının, SAIH insidansını ve norepinefrin kullanımını azaltmadığı görüldü, ancak ondansetron kullanılan hasta grubunda hipotansiyon sıklığı ve norepinefrin tüketimi belirgin olarak düşüktü.
|