Pediatrik kolonoskopi sırasında sedasyon; remifentanil-ketamin ve propofol-ketamin kombinasyonlarının karşılaştırılması
Feri̇de Karacaer1, Ebru Biricik1, Murat Ilgınel1, Çağatay Küçükbingöz2, Mehmet Ağın3, Gökhan Tümgör4, Yasemin Güneş1, Dilek Özcengiz1
1Çukurova Üniversitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, Adana
2Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Bölümü, Adana
3Şanlıurfa Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Pediatrik Gastroenteroloji Bölümü, Şanlıurfa
4Çukurova Üniversitesi, Pediatrik Gastroenteroloji Bilim Dalı, Adana
GİRİŞ ve AMAÇ: Kolonoskopi, intestinal hastalıkların tanısında sıklıkla kullanılan ağrılı bir işlemdir ve pediatrik hastalarda genellikle derin sedasyon veya genel anestezi gerekmektedir.Bu çalışmada, pediatrik kolonoskopi sırasında sedasyon amacıyla kullanılan remifentanil-ketamin ve propofol-ketamin kombinasyonlarının etkinliği ve güvenilirliği karşılaştırılmıştır.
MATERYAL ve METOD: Diagnostik kolonoskopi sırasında sedasyon uygulanacak 2-16 yaş arası 69 hasta çalışmaya alındı. Hastalar randomize olarak 2 gruba ayrıldı; remifentanil-ketamin (RK) grubundaki hastalara 2 mg/kg ketamine ve 0,25 µg/kg remifentanil indüksiyon amacıyla intravenöz (iv) yolla verildi. Ardından 0.1 µg/kg/min remifentanil infüzyonuna operasyon sonuna kadar devam edildi. Propofol-ketamin (PK) grubundaki hastalara indüksiyonda 2 mg/kg propofol ve 1 mg/kg ketamin iv yolla verildi ve operasyon sonuna kadar 1 mg/kg/sa propofol infüzyonu uygulandı. Hastalarda hareket, huzursuzluk gözlenmesi durumunda RK grubuna 0.1 µg/kg remifentanil, PK grubuna 0,5 mg/kg propofol bolus olarak yapıldı. Yeterli olmaması durumunda her iki gruba 1 mg/kg ketamin bolus yapıldı. İntraoperatif sedasyon düzeyi Ramsay sedasyon skoru (RSS), derlenme süreci ise Steward derlenme skoru ile değerlendirildi. RSS, hemodinamik parametreler, ilaç tüketimi, operator memnuniyeti, kolonoskopi süresi, derlenme zamanı, yan etkiler operasyon ve derlenme süresince 5 dakika aralıklarla kaydedildi.
BULGULAR ve TARTIŞMA: Operasyon süresince RSS≥4 olan hasta oranı RK grubunda %73,5 iken PK grubunda %37,1’di (p=0.02, Chi-square test). Gruplar arasında remifentanil, propofol, ketamin tüketimi, yan etkiler (solunum depresyonu, bulantı, kusma) ve hemodinamik parametreler açısından fark yoktu. Her bir grup içinde, operasyon boyunca, sistolik (p=0,01) ve diyastolik arteriyel basınç (p=0,006), kalp hızı (p=0,027) değişiklikleri istatistiksel olarak anlamlıydı. RK grubunda 15 hastaya (%55,9) bolus remifentanil, PK grubunda 22 hastaya bolus propofol (%62,9) yapıldı (p=0,119). RK grubunda 8 hasta (%23,5), PK grubunda 15 hastaya (%42,9) bolus ketamin yapıldı (p=0,089).
SONUÇ(LAR): Pediatrik hastaların diagnostik kolonoskopi uygulaması sırasında sedasyon amacıyla kullanılan remifentanil-ketamin ve propofol-ketamin kombinasyonlarının her ikisi de etkin ve güvenilir sedasyon sağladı. Ancak, remifentanil-ketamin uygulaması ile daha derin sedasyon düzeyleri elde edildi. Ayrıca istatistiksel olarak anlamlı olmamakla birlikte, remifentanil-ketamin grubunda ek ilaç tüketimi daha düşüktü.
|