İzofluran Anestezisi Uygulanan Yenidoğan Ratlarda Omegaven Uygulamasının Öğrenme ve Bellek Üzerine Etkisi
Di̇dem Aldemi̇r Şensoy1, Serdar Demirgan2, Onat Akyol2, Ayşin Selcan2
1TC Sağlık Bakanlığı Tatvan Devlet Hastanesi, Anestezi ve Reanimasyon Kliniği, Bitlis
2Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Anestezi ve Reanimasyon Kliniği, İstanbul
GİRİŞ ve AMAÇ: Yavru hayvan modelleriyle yapılan çalışmalarda, genel anestezide kullanılan ajanların merkezi sinir sisteminde histopatolojik değişikliklerin yanında öğrenme ve bellek fonksiyonlarını olumsuz etkilediği bildirilmiştir. Çalışmamızda, yenidoğan ratlarda izofluran anestezisinin ve anestezi öncesi Omegaven® uygulamasının öğrenme ve bellek üzerine etkilerinin araştırılması amaçlandı.
MATERYAL ve METOD: Çalışmamızda doğum sonrası 10. gününde olan 64 rat Grup 1 (kontrol grubu), Grup 2 (izofluran grubu), Grup 3 (izofluran+ izotonik grubu), Grup 4 (izofluran+ Omegaven® grubu) olarak randomize 4 gruba ayrıldı (n=16). Grup 2,Grup 3, Grup 4’ teki ratlara 6-8 L/ dk akım hızında % 50/ 50 oksijen/ hava karışımı içinde % 1,5 konsantrasyonda izofluran anestezisi 6 saat süre ile uygulandı. Grup 1’ deki ratlar ise % 50/ 50 oksijen/ hava karışımında 6 saat solutuldu. Anestezi uygulamasının hemen öncesinde Grup 3’ teki ratlara 0,5 ml izotonik ve Grup 4’teki ratlara 0,5 ml izotonik içinde 5 ml/kg dozunda Omegaven® intraperitoneal olarak uygulandı. Tüm gruplarda doğum sonrası 28-33. günlerde Morris Water Maze testi ile öğrenme ve bellek değerlendirildi.
BULGULAR ve TARTIŞMA: Öğrenme denemelerinin yapıldığı 5 gün boyunca 4 grubun platformu bulma sürelerinde anlamlı farklılık saptanmadı (p˃0,05). Grupların ilk gün kaydedilen platformu bulma süresi ile diğer günlerdeki süreleri karşılaştırıldığında ise izofluran grubunun 2. gün süresinin 1. gün süresine göre anlamlı olarak farklı olduğu (p=0,034), diğer gruplarda ise 1. gün platformu bulma sürelerine göre anlamlı farkın 3. günde oluştuğu saptandı. Öğrenme denemelerinin tamamlanmasından 24 saat sonra uygulanan hafıza değerlendirmesinde 4 grup arasında anlamlı farklılık saptanmadı (p˃0,05)
SONUÇ(LAR): Çalışmamızda elde edilen veriler sonucunda %1,5 konsantrasyonda 6 saat süre ile izofluran anestezisi uygulanan yeni doğan ratlarda erken dönem öğrenme performansının daha hızlı iyileştiği, bellek fonksiyonlarının ise anestezi uygulanmayan ratlarla benzer sonuçlar gösterdiği ve izofluran anestezisi ile birlikte tek doz omega-3 ve omega-6 yağ asitleri uygulamasının öğrenme ve bellek performanslarını etkilemediği saptanmıştır.
|