Ameliyat Öncesi Değerlendirilen Hastaların Antikoagülan ve Antiplatelet İlaç Kullanım Farkındalığı
Meltem Aktay İnal1, Özge Kurmuş2, Sedef Gülçin Ural1
1Osmaniye Devlet Hastanesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Bölümü, Osmaniye
2Ufuk Üniversitesi, Kardiyoloji Ana Bilim Dalı, Ankara
GİRİŞ ve AMAÇ: Anestezi yöntemlerinde, kardiyovasküler ve serebrovasküler hastalıklarda sıklıkla kullanılan antikoagulan ilaç (AKİ) ve antiplatelet ilaç (APİ) kesilme zamanı ve operasyondan sonra başlanma süresi çok önemlidir. Özellikle acil girişim yapılacak hastalarda, hastanın AKİ ve APİ kullanımındaki farkındalığın belirlenmesi anestezi yönteminin doğru olarak seçilmesi, karşılaşılacak herhangi bir komplikasyonda neden ve sonuca hızlı ulaşılmasını sağlamaktadır (1). Ameliyat planlanan hastaların kullanmakta oldukları AKİ ve APİ'lara karşı farkındalıklarını belirlemek çalışmanın amacıdır.
MATERYAL ve METOD: AKİ (warfarin, apiksaban, rivoraksaban, dabigatran) veya APİ (asetil salisilik asit, clopidogrel, prasugrel, ticagrelor) kullanan 208 hastaya preoperatif değerlendirme sırasında anket uygulandı. Hastalara herhangi bir AKİ veya APİ kullanıp kullanmadığı (kan sulandırıcı ilaç kullanıyor musunuz?), bu ilacın niçin başladığı, ne kadar süredir almakta olduğu, ilaç kullanımı sırasında cerrahi müdahale geçirip geçirmediği, geçirmesi gerekli bir durumda ilacın kesilmesini bilip bilmediği ve ilaç başlanırken planlı bir operasyon hikayesi varlığı soruldu.
BULGULAR ve TARTIŞMA: 208 hastanın ortalama yaşı 63.3±12 idi. Hastaların %50.5'i erkek cinsiyetteydi, %27,9'u okuryazar değildi, %39.4'ü AKİ veya APİ kullandığını bilmiyordu, %12.5 'i ne kadar süredir ilacı kullandığını bilmiyordu. Hastaların %9.1'inin ilaca başlanmadan önce planlanmış operasyonu mevcuttu. İlaç kullanırken operasyon geçirme oranı %18.8 idi. Bunların %23,1'ini acil operasyonlar, %76.9'unu elektif operasyonlar oluşturuyordu. %41.0'na genel anestezi, %59.0'ına regional anestezi uygulanmıştı. Koroner stent nedeniyle APİ kullanan hastaların %58.6'sı ilaçlarını keseceğinde stent trombozu gelişebileceğini bilmiyordu. AKİ veya APİ kullandığının farkında olan grup ile farkında olmayan grup karşılaştırıldığında, farkında olan grubun yaş ortalamasının daha küçük olduğu ve okuryazar oranın daha yüksek olduğu görüldü (61.6±11.9 ve 65.9±13.5,p=0.018; %75.4 ve %37.8,p<0,001 )(Şekil 1). Yeni nesil ilaç kullananlarla eski nesil ilaç kullananlar karşılaştırıldığında ilaç kullanım farkındalığı açısından fark saptanmadı (p=0.06).
SONUÇ(LAR): Antiplatelet veya antikoagulan ilaç kullanan hastalar operasyon geçirmek durumunda kalabilir.Fakat bu hastaların %39.4 gibi önemli bir kısmının kullandıkları antiplatelet veya antikoagulan ilacın farkında olmadığı saptanmıştır. Eğitim seviyesinin yükselmesi ile farkındalığın artması ve böylece komplikasyonların azalması sağlanacaktır.
|