Sezaryen operasyonlarında spinal anestezide bupivakaine ilave edilen opioidlerin postoperatif ağrı üzerine etkisinin karşılaştırılması
Mine Aköz, Derya Karasu, Canan Yılmaz, Filiz Ata, Ferit Yetik, Gülsen Korfalı
Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği,Bursa
GİRİŞ ve AMAÇ: Çalışmamızın amacı, sezaryen operasyonlarında intratekal uygulanan bupivakain ve fentanile eklenen morfinin farklı dozlarda introperatif ve postoperatif etkilerini karşılaştırmaktır.
MATERYAL ve METOD: Prospektif, gözlemsel çalışmamızda; gestasyonel yaşı >37 hafta, spinal anestezi ile elektif sezaryen operasyonu olan, >18 yaş, ASA II 1090 gebe 3 gruba ayrıldı: GrupM0 (n= 365): 8 mg %5 hiperbarik bupivakain+20 mcg fentanil, GrupM50 (n=365): 8 mg %5 hiperbarik bupivakain+20 mcg fentanil+50 mcg morfin, GrupM100 (n=360): 8 mg %5 hiperbarik bupivakain+20 mcg fentanil+100 mcg morfin. İntraoperatif vizüel analog skala (VAS) değerleri, intraoperatif ve postoperatif komplikasyonlar, postoperatif ilk analjezik zamanı ve hasta memnuniyeti karşılaştırıldı.
BULGULAR ve TARTIŞMA: Gruplar arasında demografik veriler ve intraoperatif VAS açısından anlamlı bir farklılık yoktu (Tablo-1, Şekil-1). İntraoperatif dönemde; GrupM100’de bulantı-kusma daha az (p=0.047), GrupM50’de kaşıntı daha çok bulundu (p<0.001). İntratekal opioidlerin sezaryen operasyonlarında visseral ağrıyı azalttığı ve potent analjeziye bağlı olarak da ondansetrona kıyasla bulantı-kusma görülme sıklığını azalttıkları gösterilmiştir (1). Visseral ağrıyı azaltmada artan morfin dozu etkili olmuş ve sonuç olarak bulantı-kusma insidansı GrupM100’de daha az bulunmuştur. İntratekal fentanil ile yapılan sezaryen vakalarında kaşıntı, bulantı-kusmanın doza bağımlı olmadığı bildirilmiştir (2). Epiduralden farklı olarak intratekal opioid uygulamalarında doz bağımsız olarak, düşük dozlarda bile kaşıntı ile karşılaşılabilmektedir (3). GrupM50’de intraoperatif kaşıntı şikayetini daha fazla görmemiz kullanılan opioid dozundan bağımsız olduğunu düşündürmüştür. Postoperatif ilk analjezik zamanı Tablo-2’de görülmektedir (p<0.001). Artan morfin dozunun, ilk analjezik zamanını uzatmadığını saptadık. Hasta memnuniyeti, GrupM0’da en düşük, GrupM100’de en yüksek olarak tespit edildi (p<0.001). Postoperatif bulantı-kusma ve kaşıntı şikayeti açısından gruplar arasında anlamlı farklılık görülmedi.
SONUÇ(LAR): Sezaryen operasyonlarında, intratekal bupivakain ve fentanile eklenen morfinin, hemodinamik, intaoperatif VAS değerleri ve postoperatif yan etkileri açısından fark yaratmadan ilk analjezik zamanını uzattığını bulduk. İntraoperatif bulantı-kusma ve kaşıntının daha az, hasta memnuniyetinin daha fazla olması nedeniyle 100 mcg morfinin daha avantajlı olduğunu düşünüyoruz.
|