Ratlarda levosimendan ve nigella sativa’ nın miyokard iskemi reperfüzyonunda uzak organ (akciğer) hasarı üzerine etkilerinin değerlendirilmesi
Şaban Cem Sezen1, Ayşegül Küçük2, Abdullah Özer3, Yiğit Kılıç3, Barış Mardin3, Metin Alkan4, Fatmanur Duruk Erkent4, Mustafa Arslan4, Yusuf Ünal4, Levent Oktar3, Murat Tosun5
1Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, Kırıkkale
2Dumlupınar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, Kütahya
3Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Ankara
4Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Ankara
5Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, Afyonkarahisar
GİRİŞ ve AMAÇ: Çalışmada sol ana koroner arter(LAD) iskemisi öncesi veya sonrası, intraperitoneal olarak uygulanan levosimendan ve nigella sativanın akciğeri, iskemi reperfüzyon(İR) hasarına karşı koruyucu etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır.
MATERYAL ve METOD: Etik kurul onayı alındıktan sonra, 24 adet Wistar-Albino rat kullanıldı. Hayvanlar rastgele 4 gruba ayrıldı; Grup K (n=6): kontrol, Grup İ/R- (n=6): iskemi-reperfüzyon, Grup İ/R-L (n=6): iskemi/reperfüzyon- levosimendan, Grup İ/R-NS (n=6): iskemi/reperfüzyon nigella sativa olarak rastgele dört gruba ayrıldı. İskemi öncesi 500Ü/kg'dan heparin uygulandı. 30 dk iskemi sonrası 120 dk reperfüzyon uygulanan ratların akciğerlerinden alınan doku örneklerinde; alınan kesitler histokimyasal olarak Hematoksilen Eozin ve immunohistokimyasal olarak p53, bcl2, Bax ve kaspaz 3 primer antikorları ile boyandı. Gruplar arasında fark olup olmadığını belirlemede bağımsız gruplarda Kruskal-Wallis testi ile değerlendirildi. Farklılık olması durumunda gruplar arası Mann-Whitney U testi ile karşılaştırılma yapıldı.
BULGULAR ve TARTIŞMA: Yapılan mikroskobik incelemede p53 ve Bax ekspresyonlarının bilhassa İR grubunda çok yoğun artmış olduğu (4+)gözlendi. NS ve Levosimendan gruplarında yine dokunun değişik yerlerinde (2+,3+) civarında ekspresyon olduğu gözlendi. Ancak akciğer çok kollabe olduğu ve alveollerin duvarlarının çok kalınlaşması nedeniyle değerlendirme sırasında inceleme alan sayısı artırıldı. Kaspaz 3 ekspresyonu genelde zayıf ve yaygın alanlarda çoklu olmak üzere (1+,2+) yoğunlukta oldukları gözlendi. Dokuların hiçbirinde bcl2 ekspresyonuna rastlanmadı. HE boyamada ise akciğerin İR grubunda çok ağır tahrip olduğu kanalların içlerinin ve alveollerin duvarlarının kalınlaşmış olduğu ve ödematöz görünümde oldukları ve hepsinin kan ve sıvı ile dolu oldukları ayrıca yoğun inflamatuar hücre göçü oldukları gözlendi. İHK pozitifliklerinin daha çok terminal bronşiol civarındaki yapılarda ve inflamatuar alanlarda daha yoğun olduğu gözlendi.
SONUÇ(LAR): Çalışmada ulaştığımız bulgular, İR uygulamasında akciğer dokusunda kaspaz 3, p53 ve Bax ekspresyonlarını artırdığı levosimendan ve nigella sativa uygulamasının uzak organ olan akciğer üzerine koruyucu etkisi olduğunu göstermiştir. Ulaştığımız bulgular, başka çalışmalarla desteklendiğinde levosimendan ve nigella sativanın İR hasarındaki protektif etkilerinin ayrıntılı olarak gösterileceği ve kullanım endikasyonlarının genişleyeceği kanaatindeyiz.
|