Nöroleptik Malign Sendromlu Hastanın Elektrokonvülzif Tedavisinde Rokuronyum ve Suggammadeks Kullanılması: Olgu Sunumu
Fatih Turan Ayılgan, Ezgi Kargı, Mehmet Can Tunalı, Murat Bağcı, Ayşin Selcan
Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi
GİRİŞ ve AMAÇ: Nöroleptik malign sendrom (NMS) antipsikotik ilaçlara bağlı gelişen, %0.5-1 oranında görülen, %10-30 oranında mortalitesi olan bir sendromdur. Bu sendromda hipertermi, musküler rijidite, otonomik disfonksiyon, serum kreatin fosfokinazında (CPK) yükselme, lökositoz ve şuur bozuklukları görülebilir. Elektrokonvulzif tedavi (EKT), şiddetli mani ve depresyon, şizofreni gibi psikiyatrik hastalıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Kas-iskelet hasarlarını önlemek amacıyla genel anestezi altında nöromusküler bloker eşliğinde uygulanmaktadır. Bu olgu sunumunda NMS nedeniyle EKT uygulanacak bir hastanın anestezi yönetiminde rokuronyum kullanımı ve etkisinin suggammadeks ile geriye döndürülmesi tartışılacaktır.
OLGU SUNUMU: Bipolar duygulanım bozukluğu tanısı nedeniyle 35 yıldır takip edilen 50 yaşındaki erkek hasta olanzapine 20 mg/gün, biperiden 4 mg/gün, sodyum valproat 1 g/gün, klorpromazin 200 mg/gün, amitriptilin 50 mg/gün kullanıyor. Hasta tedavisi esnasında 41.5 °C ateş, üriner inkontinans, musküler rijidite, halüsinasyon şikayetiyle acil servise başvurdu. Bilinç açık, pupiller izokorik, ışık refleksi +/+, ense sertliği yok, kas rijiditesi saptandı. Kan basıncı 140/86 mm/Hg olan olgunun kalp hızı 82 atım/dk idi. Kan biyokimyasında CK:617 U/L üre:47 mg/dl kreatinin:0,97 mg/dl ALT, AST ve serum elektrolit değerleri normal sınırlarda WBC:7950/mm³ idi. Klinik ve laboratuar sonuçlarına göre NMS öntanısıyla hastaya EKT planlandı. Malign hipertermi gelişme olasılığına karşı soğuk izotonik solüsyon ve Dantrolen sodyum hazır bekletildi. İndüksiyonunda 55 mg propofol ve 25 mg rokuronyum kullanılan hastanın peroperatif vitalleri stabil seyretti. EKT işlemi tamamlandıktan sonra 200 mg sugammadeks ile spontan solunumu geri dönen hasta, derlenmesi tamamlanarak psikiyatri servisine yönlendirildi.
TARTIŞMA: NMS gelişiminde antipsikotik tedavi sırasındaki doz değişiklikleri, ilaçların aniden kesilmesi önemli etiyolojik faktörler arasında yer almaktadır ve semptomların dopamin blokajına bağlı olarak ortaya çıktığı düşünülmektedir. Suggammadeks, nondepolarizan kas gevşeticilerin etkisinin sonlandırılmasında kullanılan, özellikle rokuronyum ve vekuronyumun etkisini reseptör düzeyinde sonlandıran bir ajandır. Suggammadeks, otonom disfonksiyona bağlı kardiyak instabilite durumunda herhangi bir kardiyak etkisi olmadığı için güvenle kullanılabilmektedir. Sonuç olarak NMS’lu hastaların EKT’sinde malign hipertermiden korunmak ve hemodinamik değişiklikleri en aza indirmek için rokuronyum-suggammadeks’in güvenle kullanılabileceği kanaatindeyiz.
|