Stereotaktik cerrahide anestezi yönetimi
Eralp Çevikkalp1, Halil Ergün2, Yasin Levent Uğur3, Gönül Tezcan Keleş2
1Van Erciş Devlet Hastanesi
2Manisa Celal Bayar Üniversitesi
3Bingöl Kadın Hastalıkları ve Çocuk Hastanesi
GİRİŞ ve AMAÇ: Stereotaktik cerrahi; derin yerleşimli küçük intrakraniyal lezyonlardan biyopsi alınması ve genel anesteziyi tolere edemeyecek hastalarda kullanılan gelişmiş bir cerrahi tekniktir(1).Aynı zamanda bazal gangliyon,talamus ve ekstrapiramidal sistem lezyonları,epilepsi cerrahisi, obsesif kompülsif bozukluk,ağrı tedavilerinde de kullanılmaktadır(1).Stereotaktik cerrahi bir baş çerçevesi ve radyolojik görüntülerden elde edilen koordinatlarla yapılmaktadır.Cerrahi sırasında hastanın uyanık olması nörolojik bulgularının değerlendirilmesi için avantaj sağlar.Bu sunumda Stereotaktik cerrahi uygulanan 2 olguda(yazılı onamları alınarak)anestezi yöntemini paylaşmak istedik.
OLGU SUNUMU: OLGU 1: 68 Y,erkek,primer lezyonu belli olmayan,çoklu intrakraniyal metastazları olan olguya biyopsi için ameliyat planladı.Özgeçmişinde;KAH için B bloker kullanımı dışında vital bulguları ve laboratuarı olağandı. OLGU 2: 42 Y,erkek,20 yıl önce ALL tanısıyla kemik iliği nakli olan hasta,2 aydır nüks nedeniyle tedavi görüyordu.Kraniyal metastaz için biyopsi ameliyat planlandı. Her iki olguda anestezi yönetimi için,farklı günlerde operasyon odasına alınarak EKG,SpO2,noninvaziv arter,EtCO2,BİS ile monitorize edildi(resim1-2).Tüm vital bulguları kayıt edildi.Olası durumlar için genel anestezi hazırlıkları da yapıldı.Monitörizasyon eşliğinde 4lt/dk nazal oksijen desteği verildi.Havayolu güvenliği için LMA ve trakeal tüpler hazır bulunduruldu.Hastaya girişim,süresi,gerekli hareket kısıtlamaları ile ilgili bilgi verildi.İlk olgu için Remifentanil+propofol infüzyonu,ikinci olgu için remifentanil + deksmedetomidine infüzyonu kullanıldı ve Ramsey Sedasyon Skoru 3 hedeflenerek sedasyonu sağlandı.Lokal anestezik infiltrasyonu desteği de eklenerek kraniyal başlık yerleştirildi.Cerrahi işlem süresince EtCO2 değerleri 30-35 mmHg,BİS değerleri 55-70,ortalama arter basınç değerleri 70 mmHg üstünde tutulacak şekilde ilaç infüzyonları devam edildi.Herhangi bir komplikasyon gelişmeyen hastalarda,derlenme ünitesinde Aldrete skoru 9-10 olunca,servise gönderildi.
TARTIŞMA: Stereotaktik cerrahide baş çerçevesi haritalama başlığı yerleştirilirken skalpe lokal anestezi uygulaması yeterli değildir.Sedasyon ve analjezi gereklidir,eş zamanlı hasta kooperasyonu da istenir.Hızlı derlenme ve nörolojik muayeneye olanak sağladığı için remifentanil ve propofol,deksmedetomidine gibi ajanlar kullanılmaktadır.Havayolu ulaşımı cerrahi örtüler ve başlıktan dolayı zor ve risklidir.Cerrahi ekip ile iyi bir iletişim sağlanmalı ve zor havayolu için hazırlık yapılmalı,sedasyona bağlı havayolu problemlerinden uzak durulmalıdır(3).Hemodinamik stabilizasyon sağlamak,hipo ve hiperkapniden kaçınmak önemlidir. Sonuç olarak;stereotaktik cerrahi anestezi yönetiminde;hemodinami,havayolu ve sedasyon derinliği açısından dikkatli ve cerrahi ile işbirliği içinde olunmalıdır.
|