“Naegleria fowleri” enfeksiyonunda tanı kriterleri ve klinik seyir: Olgu sunumu
Volkan Temel, Murat Koç, Afi̇fe Ayla Kabalak, Alpay Ateş, Müge Arıkan
Karabük Üniversitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Karabük
GİRİŞ ve AMAÇ: Naegleria toprak ve sıcak-ılık tatlı ve kirli sularda yaşayan bir amip türüdür. İnsanlarda hastalık yapan formu Naeglaria fowleri (NF) olup bulaş yolu burundur. Temiz olmayan göl, gölet, nehir ve iyi dezenfekte edilmemiş havuzlar en önemli bulaş yerleridir. İnsandan insana bulaş tespit edilmemiştir. NF enfeksiyonu nadir görülmekle birlikte bulaş olduğunda mortalite oranı %97’nin üzerindedir ve ABD’de 1962-2016 yılları arasındaki 143 vakadan sadece 4’ü hayatta kalabilmiştir. Yoğun bakıma kabul ettiğimiz ve NF tanısı alan ensefalit olgusunun klinik seyrini sunmayı amaçladık.
OLGU SUNUMU: Enfeksiyon hastalıkları kliniğinde kompleks parsiyel status epileptikus tanısı ile takip edilen hasta bilinç kaybının olması ve hemodinaminin bozulması üzerine yoğun bakıma kabul edildi. Antiepileptiklerle konvülziyonları, antipiretiklerle yüksek ateşi kontrol edilemeyen hastaya lomber ponksiyon uygulandı. BOS ksantokromik görünümde olup basıncı normaldi. BOS sitolojisinde lökosit ve NF izlenen hastaya deksametazon, rifampisin, amfoterisin B, flukonazol başlandı. Konvülziyonları EEG takibi yapılarak dozları ayarlanan levetirasetam ile kontrol altına alındı. Kontrastlı MR görüntülemede solda daha belirgin olmak üzere bilateral temporal bölgede ve sol kaudat nükleusta ödemli ensefalitik alanlar izlendi. Kardiyopulmoner parametrelerin bozulması üzerine hasta entübe edilerek mekanik ventilasyon desteğine başlandı ve terapötik hipotermi uygulandı. 24 gün süreyle takip ve tedavi edilen hastada kardiyak arrest gelişti ve yapılan müdahalelere cevap alınamayarak exitus kabul edildi.
TARTIŞMA: NF primer amibik meningoensefalite neden olur. Bulaştan ortalama 5 gün sonra görülen baş ağrısı, ateş, bulantı/kusma, denge bozukluğu ile başlar, ense sertliği, konfüzyon, halüsinasyon ve nöbet semptomlarıyla seyreder. Semptomlar hızla ilerleyerek ortama 5 gün (1-12 gün) içinde hastanın ölümü ile sonuçlanır. Bilinen amebösitlere cevap yetersiz olup son çalışmalarda miltefosine denenen iki hastada tedavi sağlanabilmiştir. Türkiye’de ilk ve tek yayın 2009 yılında bir meningoensefalit olgusu ile yayınlanmış olup bizim olgumuz ikincidir. Türkiye’de incelenen amip formları içinde tespit edilmemiş olmakla birlikte özellikle kontrolsüz pet ithalatı ile görülme sıklığının artabileceği düşünülmekte olup bakteri ya da bilinen amip izolasyonu sağlanamayan ensefalit olgularında NF akla gelmelidir.
|