Elektif Kolorektal Cerrahilerde ERAS Protokolü Uygulanmasının Tedavi Maliyetleri Üzerine Etkisinin Araştırılması
Güşta Akpolat, Şemsi Mustafa Aksoy, Abdulkadir But
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD
GİRİŞ VE AMAÇ: ERAS (Enhanced Recovery After Surgery) protokolü, cerrahi girişim sonrasında iyileşmenin hızlandırılması ve taburculuk süresinin kısaltılması için geliştirilmiş multidisipliner bir protokoldür. ERAS'ın hospitalizasyon süresini kısaltması ve komplikasyonları azaltması nedeniyle, maliyetleri düşürdüğü kabul edilmektedir. Bu çalışmada ülkemizde yeni başlayan ERAS uygulamalarının maliyet etkinliğini belirlemeyi amaçladık.
YÖNTEM: Hastanemizde 2008-2018 yılları arasında elektif kolorektal cerrahi geçiren hastalardan 77 tane standart prosedür ve 71 tane ERAS protokolü uygulanan iki grup retrospektif olarak incelenerek hastane hizmetlerine ait fatura tutarlarının maliyet analizleri yapıldı. Başarı değerlendirme kriteri olarak hastanede kalış ve günlük aktivitelere dönüş süresi, yoğun bakım ünitesine (YBÜ) postoperatif yatış gereksinimi, komplikasyon, mortalite, taburculuk sonrası 30 gün içerisinde yeniden başvuru oranları karşılaştırıldı.
BULGULAR: Gruplar demografik özellikler, sigara ve alkol kullanım öyküsü, beden kitle indeksi, ASA skoru, hastane yatış süresi, günlük aktivitelere dönüş süresi, komplikasyon, mortalite, taburculuk sonrası 30 gün içerisinde yeniden başvuru oranları açısından benzerdi. ERAS grubundaki hastaların intraoperatif kullanılan malzeme ve hizmet bedelleri, hastaneye toplam maliyetleri, GSS’ye fatura edilen tutarları anlamlı olarak daha düşüktü (p<0,001). Postoperatif YBÜ’ye yatış oranı kontrol grubunda istatistiksel anlamlı olarak daha yüksekti (p<0,001). Yeniden başvuru oranı her iki grupta da çok düşük olduğu için istatistiksel analiz yapılamadı.
TARTIŞMA VE SONUÇ: ERAS protokolü hızlı iyileşmeyi sağlamak, morbiditeyi azaltmak, hastane kalış süresini kısaltmak gibi yararları bir bütün olarak beraberinde getirirken mortalite, taburculuk sonrası geri kabul ve komplikasyon oranlarını arttırmayarak memnuniyet oranını yükseltmiştir. Bu olumlu sonuçlara rağmen protokolün multidisipliner uygulanması, ekibin tüm üyelerinin eğitimini gerektirmesi ve uygun olmadığı kanıtlanmasına rağmen eski inanış ve uygulamaları değiştirmenin zorluğu nedeniyle ERAS henüz yeterince benimsenmemiştir. Sağlık harcamalarının ciddi oranda artmakta olduğu bu dönemde, ERAS’a uyum ve katkıyı arttırabilmek için tıbbi yararlarının yanında kanıta dayalı olarak ekonomik yararları da sunulabilir. Bu çalışmada ERAS özellikle YBÜ yatışını azaltarak ciddi maliyet düşüşü sağlamıştır. ERAS ayrıca, erken taburculuk sayesinde işgücü kaybını ve taburculuk sonrası bakım maliyetini de azaltır.
|