Sfenopalatin Gangliyon Bloğu Postspinal Baş Ağrısı Tedavisinde Etkili Midir? Prospektif Randomize Kontrollü Araştırma
Mehmet Yılmaz1, Vildan Kılıç Yılmaz3, Ayşe Zeynep Turan1, Ünal Türkay2, Hasan Terzi2, Yunus Gürkan Türker3, Kemal Tolga Saraçoğlu1
1Sağlık Bilimleri Üniversitesi Derince SUAM, Anesteziyoloji ve Reanimasyon, Kocaeli
2Sağlık Bilimleri Üniversitesi Derince SUAM, Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği, Kocaeli
3Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Bursa
GİRİŞ VE AMAÇ: Postspinal başağrısı (PDPH) tedavisinde epidural kan yaması (EKY) altın standart olarak kullanılmaktadır (1). Ancak EKY invazif bir işlem olup kanama, enfeksiyon, nörolojik komplikasyonlar gibi ek riskleri beraberinde getirmektedir. Son yıllarda PDPH tedavisinde kullanımı olgu sunumları yada case series şeklinde bildirilmiştir (2,3). EKY ile karşılaştırıldığında düşük riskli, minimal invazif, uygulaması kolay bir yöntemdir (4,5). Bu prospektif randomize kontrollü çalışmada amacımız destekleyici tedavilere eklenen tek taraflı sfenopalatin gangliyon bloğu (SPGB)’nun PDPH tedavisi üzerine etkinliğini araştırmaktır.
YÖNTEM: Bu çalışma Klinik Araştırmalar Etik Kurulu onayı (Protokol no: 2017/360, Clinicaltrials.gov: NCT03512977) alındıktan sonra prospektif olarak spinal anestezi altında sezaryan operasyonu olan, sonrasında PDPH gelişen hastaları kapsamaktadır. Hastalar yazılı onamları alındıktan sonra randomize olarak iki ayrı gruba ayrıldı. Tüm hastalara ilk 4 saatlik periodda 1000 cc 0,9% Normal Salin infüzyonu ile hidrasyon uygulandı. 1500 mg MgCl2 hidrasyon sıvısına eklendi. Hidrasyona ek olarak 200 mg iv teofilin ve 1000 mg iv parasetamol verildi. Devam eden 24 saatlik periodda hidrasyon, MgCl2 ve parasetamol tedavisine devam edildi. Kontrol grubuna sadece medikal tedavi, çalışma grubunaysa medikal tedaviye ek olarak tek taraflı SPGB uygulandı. Hastalara ait VAS skorları tedavi başlangıcında, 4, 12 ve 24. saatlerde ölçülerek kaydedildi.
BULGULAR: Çalışmaya yaşları ortalama 27,65±5,41 olan 21 hasta alındı. Bir hasta SPGB sonrasında 2. saatte nöbet geçirmesi üzerine çalışma dışı bırakıldı. Analizler 20 hasta üzerinden yapıldı. On hastaya medikal tedavi uygulanırken 10 hastaya medikal tedaviye ek olarak transnazal SPGB uygulandı. Medikal tedaviye sfenopalatin blok eklenen grubun dördüncü saat VAS değeri anlamlı düşük bulundu (p=0,000, Tablo 1). Grupların PDPH eşlik eden semptomları karşılaştırıldığında istatistiksel olarak benzer bulundu (p>0,05, Tablo 2). Çalışmaya katılan hastaların tedavisine başlanma süresiyle zaman dilimlerindeki VAS değerleri arasında anlamlı bir ilişki gözlenmedi (Tablo 3).
TARTIŞMA VE SONUÇ: Sonuç olarak tek taraflı SPGB, PDPH akut tedavisinde hızlı, etkili ve güvenli bir yöntem olarak kullanılmıştır. İleri çalışmalara gereksinim olmakla beraber PDPH tedavisinde ilk tedavi seçeneği olarak kullanılabileceği kanısına varılmıştır.
|