Hastaların radiyal arter çaplarının ultrasonografi ile ölçülerek uygun arter kanül çapının belirlenmesi ve doppler ultrasonografi ile allen testinin korelasyonunun araştırılması
Sıla Akkuş, Aylin Özdilek, Çiğdem Akyol Beyoğlu, Güniz Köksal
İstanbul Üniversitesi- Cerrahpaşa Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
GİRİŞ VE AMAÇ: Ultrasonografi (USG) ile ölçülmüş radiyal arter çaplarının, hastaların yaşları, cinsiyetleri, boyları, kiloları ve vücut kitle indeksleri (VKİ) ile ilişkisinin tespit edilmesi; radiyal arter kanülasyonu için uygun boyutlu kanülün belirlenmesi, doppler ultrasonografi ile ulnar arter akımlarına bakılarak “Allen Testi”nin yeterliliğinin tespit edilmesidir.
YÖNTEM: Etik Kurul onayı ve yazılı hasta onamı alındı. Çalışma 18-60 yaş, ASA I-II 500 hastada gerçekleştirildi. “Allen Testi” için radiyal arter basısı devam ettirilirken ulnar arter basısı kaldırıldı, elin ve parmakların kaç saniyede normal rengini aldığı ölçüldü. Renk değişiminin 10 saniyeden kısa olması ‘normal Allen Testi’ kabul edildi. Radiyal arterin çapı, ulnar arterin doppler ile akımı ölçüldü. Entübasyondan 5 dakika sonra vücut sıcaklığına tekrar radiyal ve ulnar USG ölçümleri yapıldı. Power analizde 1.tip hata %5 (çift yönlü), 2.tip hata %5 (power %95), radiyal arter ile VKİ değişkeni arasında r=0.167 (p=0.013) korelasyon beklentisi en az 460 olgu ile çalışıldı. Pearson Ki-Kare testi, Fisher Exact Test kullanıldı. Grup içi karşılaştırmalarında Eşlenik Örnekler (Paired samples) t Testi kullanıldı. Gruplar arası karşılaştırmalarında t-testi ve Tek yönlü Anova testi kullanıldı. Sonuçlar % 95 güven aralığında, p<0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirildi.
BULGULAR: Hastaların yaş gruplarına göre indüksiyon öncesi radiyal arter çapı ortalamaları arasındaki fark bulundu (F=7.025; p=0.000). Yaşları 31-40 olanların indüksiyon öncesi radiyal arter çapı ortalamaları, 30 yaş altı olanların indüksiyon öncesi radiyal arter çapı yüksek bulundu (p=0.02). 41-50 yaş olanların indüksiyon öncesi radiyal arter çapı ortalamaları, 30 yaş ve altı olanların indüksiyon öncesi radiyal arter çapları yüksek bulundu (p=0.004). 51 yaş ve üstü olanların indüksiyon öncesi radiyal arter çapı, yaş grubu 30 yaş ve altı olanların indüksiyon öncesi değerlerden yüksek bulundu (p=0.000). Tüm yaş gruplarında, indüksiyon öncesi radiyal arter çapına göre indüksiyon sonrası radiyal arter çapı arttı (p<0.05).
TARTIŞMA VE SONUÇ: Radiyal arter kanülasyonu için kanül boyutu belirlerken hastaların cinsiyeti, boyu, kilosu, VKİ, yaşı dikkate alınmalıdır. Allen testi, ulnar akımı göstermede yeterli değildir.
|