Karbonmonoksit zehirlenmesi gerçekleşen gebede anestezi yönetimi
Ahmet Coşar, Gökhan Özkan, Mehmet Burak Eşkin, Hasan Soylu
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim Araştırma Hastanesi, Anestezi ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, Ankara
GİRİŞ: Karbonmonoksit (CO); renksiz, kokusuz, tatsız ve irritan olmayan bir gazdır. Bu nedenle çoğunlukla fark edilmeden zehirlenmelere yol açar. CO zehirlenmelerinin yol açtığı en önemli problem hipoksidir. CO, hemoglobine (Hb) oksijenden ortalama 200 kat daha fazla affinite göstermekte ve dokulara oksijen iletimini bozarak doku hipoksisine neden olmaktadır. Bununla birlikte fetal hemoglobinin (HbF) CO affinitesi yetişkin hemoglobinine (HbA) göre daha yüksektir. Olgu sunumumuzda CO zehirlenmesi nedeniyle sezaryen yapılacak olan gebenin anestezi yönetimini ele aldık. OLGU: Evde şofben ile banyo yaptıktan sonra uyuyan 28 yaşında 38 haftalık gebe hasta gece bulantı, kusma, baş dönmesi, baş ağrısı şikayetleri ile uyanarak 112 aracılığıyla acil servise başvurdu. Hastanın fizik muayenesinde bilinç açık, oryantasyon-kooperasyon mevcut, Glaskow Koma Skalası: 15, kan gazında Karboksihemoglobin (COHb) değeri %27.4, periferik oksijen saturasyonu %100 olarak kaydedildi. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanınca yapılan ilk değerlendirmede fetüste herhangi bir patoloji saptanmadı. Klinik durumu ve COHb seviyesinin yüksekliği nedeniyle hiperbarik oksijen tedavisi (HBOT) sonrası sezaryen planlandı. Özgeçmişi özellik arz etmeyen hastanın yapılan hemogram, biyokimya, koagülasyon, idrar ve kan gazı tetkiklerinde trombosit sayısı: 111000 ve COHb: %27,4 dışında anlamlı değişiklik saptanmadı. HBOT sonrası ameliyathaneye alınan hastaya spinal anestezi yapılması planlanarak anestezi öncesi hidrasyon sağlandı. Steril ortam sağlandıktan sonra L4-L5 aralığından spinal anestezi uygulandı. Hastanın duyusal ve motor muayenesi yapıldıktan sonra cerrahisine başlandı. Maske ile 5lt/dk oksijen desteği sağlandı. Sezaryen ile doğumu gerçekleşen bebek spontan solunumda ve pembe görünümdeydi, resüste edilmedi. İntraoperatif ve postoperatif takiplerinde, vital bulgularında ve bilinç durumunda anlamlı değişiklik gözlenmeyen hasta sorunsuz olarak kliniğine gönderildi. TARTIŞMA: CO zehirlenmesi görülen gebelerde acil cerrahi işlem düşünülmüyor ise hastaya öncelikle HBOT uygulanmalıdır. Anestezi uygulamasında hipoksiye karşı önlem alınmalı, gerekirse pozitif basınçlı ventilasyon sağlanmalıdır. HbF’ye CO affinitesinin daha yüksek olması nedeniyle anne klinik olarak iyi olsa bile fetüste mortalite gelişebileceği unutulmamalıdır.
|