Elektrolit yönetiminde pratik uygulamaların değerlendirilmesi: Bir anket çalışması
Dilek Ömür Arça, Şule Özbilgin, Mustafa Emir Gökçeer, Tuğçe Andaç, Damla Çam, Elif Artuker, Mehmet Berkant Kılıç, Tayfun Bozkaya, Volkan Hancı
Dokuz Eylül Üniversitesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, İzmir
GİRİŞ VE AMAÇ: Elektrolit anormalliklerinin düzeltilmesi, cerrahi ve dahili kliniklerde servisteki hastanın yönetiminin temel ilkelerindendir(1,2). Literatürde elektrolit tedavilerinin uygulanmasındaki görüş, düşünce ve uygulama yöntemleri ile ilgili yeterli çalışma bulunmamaktadır. Çalışmamızda hastanemizde görev yapan hekimlere basılı anket formu ile ulaşılarak, elektrolit tedavisi ile ilgili görüş, düşünce, uygulama ve bilgilerinin değerlendirilmesi ve örnek hasta senaryoları üzerinden elektrolit tedavisine yaklaşım kalıplarının değerlendirilmesi planlanmaktadır.
YÖNTEM: Çalışma Hastanemizde çalışan farklı kıdemlerdeki hekimlerde kağıda basılı anket çalışması şeklinde gerçekleştirilmiştir. 27 sorudan oluşmaktadır. Devamlı değerler alan verilerin analizinde Student t testi, sıklık belirten verilerin analizinde ki kare testi kullanıldı. P değerinin <0.05 olması anlamlı farklılık olarak kabul edildi.
BULGULAR: Çalışmamıza toplam 124 kişi katıldı. Katılımcıların %62.1’i asistan, %16,1’i uzman, %1.6’sı Yard. Doç. Dr, %10.5’i Doçent, %9.7’si Profesör'dü. Katılımcıların çalıştıkları Ana Bilim dalları dağılımı Figür 1'de verilmiştir. Elektrolitleri değerlendirmek ve düzeltmek için ekiplerinde; %53,2 ile en çok genç asistanların, %31,5 kıdemli asistanların sorumlu olduğu belirtildi. Elektrolit dengesizliklerini düzelten ekip üyelerini tek tek veya ortak olarak; kıdemli asistanların %45,2, profesörlerin %25,0 denetlediği belirtildi. Katılımcıların %62,9 Kliniklerinde Elektrolit imbalansı ile ilgili tedavi protokolünün olmadığını bildirdiler. Katılımcıların %96,8'i kendi kliniklerinde ekiplerine elektrolit dengesizliklerini düzeltmek için yeterince eğitim verilmediğini düşündüklerini, sadece %3,2'si yeterli eğitim verildiğini bildirmişlerdir. Ameliyattan sonra rutin olarak kontrol edilen elektrolitler ile ilgili katılımcıların düşünceleri Figür2'de; Destek tedavisini başlamak için serum potasyum düzeyi tercihleri Figür3’te; Bir senaryo olguda tedavi ve takip yaklaşımları Tablo1’de gösterilmiştir
TARTIŞMA VE SONUÇ: Çalışmamızda, hastanesimizde çalışan hekimlerin arasında, elektrolit tedavi yönetimi ve uygulama stratejileri hakkında yeterli bilgi düzeyinin olmadığı, elektrolitleri değerlendirmek ve düzeltmek için öncelikle genç asistanların sorumlu olduğu, kıdemli asistanların kontrol ettiğini, elektrolit tedavisi için sıklıkla bir protokol kullanılmadığını, elektrolit imbalansı ile ilgili tedavi protokolü olanların ise çoğunlukla tedavi protokollerine bağlı kalmadıklarını bildirdiler. Katılımcıların büyük çoğunlukla kendi kliniklerinde elektrolit dengesizlikleri yönetimi konusunda yeterince eğitim verilmediğini bildirmişlerdir. Elektrolit dengesizlikleri ve tedavisi konusunda öğrenci eğitiminde ve asistan eğitiminde daha fazla yer alması gerektiğini düşünmekteyiz.
|