Sepsis ile İlgili İnternet Kaynaklı Hasta Eğitim Materyallerinin Okunabilirliklerinin Değerlendirilmesi
Volkan Hanci, Nisa Zülal Sarı, Emine Sınlık, Nilay Boztaş, Gözde Gürsoy
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi
GİRİŞ VE AMAÇ: İnternet günümüzde sağlıkla ilgili konularda kolayca ulaşılabilen en önemli bilgi edinme yollarındandır. Okunabilirlik metinlerle ilgili nicel bazı veriler sunarak, o dile ait hecelerin, kelimelerin ve cümlelerin karakteristik özellikleriyle belirli düzeydeki okuyucu tarafından metnin kolay anlaşılabilir olup olmadığı hakkında bilgi verir. Çalışmamızın amacı "Sepsis" ile ilgili internet kaynaklı ingilizce hasta eğitim materyallerinin okunabilirliklerinin değerlendirmesidir.
YÖNTEM: Çalışmamızda en popüler araştırma motoru olan http://www.google.com kullanıldı. Anahtar sözcük olarak "Sepsis" kullanılarak ingilizce dilinde ilk 100 internet sitesi tarandı. Tıp mensuplarına hitap eden tıbbi dergi ve siteler değerlendirmeye alınmadı. Sitelerin Rank değerleri kayıt edildi. Ulaşılan metinler Microsoft office Word 2007 programına kaydedildi. Metnin başlangıç, orta ve sonundan alınan 100 kelimelik kısımlar değerlendirildi. Çalışmaya dahil edilen metinler; Flesch Reading Ease Score(FRES), Flesch-Kincaid Grade Level(FKGL), Simple Measure of Gobbledygook(SMOG), Gunning Fog, The Coleman-Liau İndeksi, otomatik okunabilirlik indeksi, Linsear Write formülleriyle değerlendirildi. Metin içinde yer alan latince tıbbi kökenli kelime sayıları belirlendi.
BULGULAR: Çalışmaya alınan ilk 100 internet sitesinden 48’i "Sepsis" ile ilgili hasta bilgilendirmesine yönelik sitelerdi. Değerlendirilen 48 internet sitesine ait metinlerin analizinde FRES ortalaması 47.31±13.14(oldukça zor), Gunning Fog ortalaması 18.50±18.12(çok zor); FKGL ortalaması 13.03±11.54, Linsear Write Formülü ortalaması 12.36±3.97, otomatik okunabilirlik indeksi ortalaması 11.53±3.46, The Coleman-Liau İndeksi ortalaması 11.20±2.54, SMOG ortalaması 10.31±2.81 yıllık eğitim olarak belirlendi. Metinlerde latince kelime sayısı 4.12±2.34 olarak belirlendi. Sitelerin rankleri ile hiçbir okunabilirlik indeksi arasında anlamlı bir korelasyon ilişkisi belirlenemedi.
TARTIŞMA VE SONUÇ: Tıbbın çeşitli alanlarında yazılı hasta eğitim materyallerinin okunabilirlik düzeyinin kolay, bilgilerin açık ve anlaşılır olması gereklidir. Çalışmamızda metinlerin analizinde FRES ve Gunning Fog değeri açısından oldukça zor olarak saptanırken, SMOG, Coleman-Liau İndeksi, otomatik okunabilirlik indeksi, Linsear Write Formülü, FKGL değerlerine göre metinlerin 10-13 yıl arası eğitime sahip kişilere hitap ettiği belirlendi. Çalışmamızda "Sepsis" ile ilgili internet kaynaklı hasta eğitim materyallerinin tüm okunabilirlik formüllerine göre okunabilirlik düzeyinin American Medical Association, the National Institute of Health tarafından tavsiye edilen 6.sınıf düzeyinin çok üzerinde olduğu değerlendi.
|