Diz Artroplastilerinde Dominant Serebral Hemisferin Postoperatif Ağrıya Etkisi
Muhammed Kado, Fatma Yeşim Abut, Kübra Bolat, Veysel Erden, Hülya Leblebici
SBÜ İstanbul Eğitim Araştırma Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği
GİRİŞ VE AMAÇ: Bu çalışmamızda hastaların dominant ekstremitelerinden ameliyat olduklarında hissettikleri ağrının, dominant olmayan ekstremiteden ameliyat olduklarındakinden farklı olup olmadığını araştırmayı amaçladık.
YÖNTEM: Hastalara ameliyat öncesi dönemde dominant el, dominant göz ve dominant ayak belirlemede testleri yapılmıştır. Dominant göz için Miles testi, dominant eli belirlemek için hastanın önüne koyulan bir kutunun içinden anahtarı alıp kapıyı o anahtar ile açmasını söylenmiştir. Dominant ayak için de hastaya oturur pozisyonda sakin bir ortamda ‘ayağını oynat' komutunu verilerek dominant ayak oynattığı ayak olarak kabul edilmiştir. Rutin spinal anestezi ve elektif diz artroplastisi ameliyatı sonrası hastalara HKA (Hasta kontrollü Analjezi) uygulanmış, postoperatif analjezi formuna bakılarak uygulanan ek analjezik miktarı ve ağrı skorları kaydedilmiştir.
BULGULAR: Çalışmaya katılan hastaların klinik özellikleri incelendiğinde, göz dominansı sağ taraf olan 38 kişi, sol taraf olan 34 kişi, el dominansı sağ taraf olan 67 kişi, sol taraf olan 5 kişi, ayak dominansı sağ taraf olan 49 kişi, sol taraf olan 23 kişi olarak bulunmuştur. Dominant ayak, dominant göz ve dominant el ile aynı taraftan opere edilenlere göre NRS ( Numeric Rating Scale ) ağrı skalası karşılaştırılmıştır. Bu özelliklere göre NRS ağrı skalası arasında dominant göz ile aynı taraftan opere edilenler dışındaki diğer değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanamamıştır (p>0,05). Dominant göz ile aynı taraftan opere edilen hastalarda NRS ağrı skalası ortancası (ortanca:3,0), aynı taraftan opere olmayanlara göre (ortanca:4,0) anlamlı olarak düşük olduğu saptanmıştır (p:0,016).
TARTIŞMA VE SONUÇ: Çalışmamızın sonuçlarına göre dominant ayak ve el ile aynı taraftan opere edilen hastalarda NRS skoru değişmezken, dominant göz ile aynı taraftan opere edilen hastalarda NRS skoru daha düşük çıkmıştır. Bu sonucu fonksiyonel görüntüleme ya da elektrofizyolojik değerlendirmelerin yapıldığı çalışmalar ile doğrulanması gerektiği kanaatindeyiz.
|