KATARAKT AMELİYATLARINDA PROPOFOL YA DA MİDAZOLAM İLE SEDASYONUN KAROTİS KAN AKIMI ÜZERİNE ETKİSİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
M.GÖZDEMİR
1, Rİ.DEMİRCİOĞLU
1, B.MUSLU
1, H.SERT
1, B.USTA
1, A.KAYA
1, U.KESKİN
2
FATİH ÜNİVERSTESİ HASTANESİ ANESTEZİ VE REANİMASYON AD 1
FATİH ÜNİVERSTESİ HASTANESİ GÖZ HASTALIKLARI AD 2
Katarakt cerrahisi geçiren hastalarda ileri yaş, hipertansiyon, diyabet ve ateroskleroz gibi nedenlerle iskemik kalp hastalığı insidansında artış olması nedeniyle, bu hastalara intravenöz sedasyon uygulamanın kendine özgü özellikleri vardır. Yaş ilerledikçe beyin kan akımı, beyin oksijen tüketimi ve kardiyak output azalır, serebrovasküler rezistans artar. Bundan dolayı kullanılacak sedasyon yönteminin ve ilaçlarının kardiyak output ve beyin kan akımını azaltmaması istenir. Biz bu çalışmayla katarakt ameliyatı geçirecek hastalarda propofol ve midazolamın karotis kan akımı üzerine etkilerini araştırmayı amaçladık.
Fakoemülsifikasyon yöntemi ile elektif katarakt ameliyatı planlanan, ASA I-III grubuna giren, 50 yaş ve üstü 40 hasta çalışmaya alındı. Hastalar, midazolam (M Grubu) ve propofol (P Grubu) olarak iki eşit gruba ayrıldı. Midazolam grubuna 0.03 mg kg-1 midazolam, propofol grubuna ise 0.8 mg kg-1 propofol 30 saniye içinde iv verildi. Eğer 3 dakika içinde BİS değeri 80’e düşmez ise midazolam 1 mg, propofol 5 mg ilave edildi. Karotis kan akımı ölçümü; supin pozisyonda sol internal karotis arterden 9–12 MHz lineer USG probu kullanılarak yapıldı. İstatistiksel analizde Shapiro-Wilk testi, Mann Whitney U testi, Freidman varyans analizi, Chi-Square testi ve Spearmans korelasyon testi kullanıldı. Veriler ortanca (minimum-maksimum) olarak verildi ve p<0.05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.
Propofol grubundaki hastalarda PSH (pik sistolik hız) de, BİS değeri 80 olduğunda sedasyon öncesi döneme göre %20 azalma görülürken (p=0.001) Midazolam grubundaki hastalarda %18 azalma gözlenirken (p=0.001) gruplar arasında yapılan karşılaştırmada istatiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. Grup içi karşılaştırmalarda, SAB, DAB, OAB değerlerinin her iki grupta da BİS değeri 80 olduğunda sedasyon öncesi değerlere göre daha düşük olduğu saptandı (P<0,05). Gruplar arası karşılaştırmalarda ise, SAB, DAB, OAB değerleri arasında anlamlı fark gözlenmedi. BİS değeri 80’e düşene kadar geçen süre (p=0.016) ile SS (sedasyon skoru) 2 olana kadar geçen süre (p=0.013) propofol grubunda daha kısa bulundu.
Katarakt cerrahisi geçirecek hastalar genellikle yaşlıdırlar ve ateroskleroz, hipertansiyon, diyabet gibi yandaş hastalık ihtimali de yüksektir. Bu hasta grubuna uygulanan sedasyon; hipoventilasyon, hipoksi, hipotansiyon gibi önemli kardiyovasküler, solunum sistemi bozukluklarına neden olabilir. Oluşabilecek kardiyovasküler depresyonla beyin kan akımı da azalabilir. Bu nedenle sedasyon ajanlarının doz ayarlamasında monitorizasyon yöntemlerine ve objektif kriterlere gereksinim duyulmaktadır. Bu çalışma ile katarakt operasyonu sırasında uygulanan propofol ve midazolam sedasyonunun; karotis kan akımı üzerine etkilerinin benzer olduğunu, her iki sedatif ilacın da karotis kan akımını azalttığı, ancak iki ilaç arasında fark olmadığı sonucuna vardık.
|