Esmololün ratlarda karaciğer iskemi reperfüzyon hasarında koruyucu etkisin araştırılması
Nevriye Salman, Ülkü Sabuncu, Ayşegül Küçük, Özlem Erdem, Gülay Kip, Yusuf Ünal, Nigar Afandiyeva, Mustafa Kavutçu, Mustafa Arslan,
Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Yüksek İhtisas Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Anesteziyoloji Ve Reanimasyon Kliniği, AnkaraKütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi,tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, KütahyaGazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı, AnkaraGazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji Ve Reaminasyon Anabilim Dalı, AnkaraGazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Ankara
Giriş ve Amaç: Hepatik iskemi/reperfüzyon (İ/R) hasarının major nedeni karaciğer disfonksiyonu ve karaciğer cerrahisi; özellikle hepatektomi ve karaciğer transplantasyonudur. Kan akımının kesilmesi veya oksijenin yokluğuna bağlı iskemi ve ardından kan akımının yeniden sağlanması organda İ/R hasarına neden olur. Bu hasarın önlenmesi veya azaltılmasına yönelik pek çok ilaç ve yöntem denenmiştir. Beta adrenerjik reseptör blokörlerinin myokardın oksijen ihtiyacını azaltarak ve İ/R hasarını azaltarak miyokardı koruduğu da gösterilmiştir. Ancak bugüne kadar yapılan çalışmalarda esmololün hepatik İ/R üzerine koruyucu etkileri araştırılmamıştır. Bizim bu çalışmada amacımız; ratlarda esmololün İ/R hasarına karşı hepatoprotektif etkilerini araştırmaktır. Yöntem: Etik kurul onayı alındıktan sonra, 24 adet sıçan, rastgele 4 gruba ayrıldı (Kontrol (Grup K), Esmolol (Grup E), İskemi-reperfüzyon (Grup İ/R), İ/R-Esmolol (Grup İ/R-E). İ/R-E grubuna Esmolol (200µg/kg/dk intravenöz) işlemden 30 dk önce uygulandı. İ/R gruplarında orta abdominal insizyon yapıldı, sol portal triaddaki yapılara süreyle vasküler klip uygulandı. 45 dakika sonra vasküler klip kaldırıldı ve 120 dakika süreyle reperfüzyon sağlandı. Reperfüzyon dönemi bitiminde alınan karaciğer doku örneklerinde; biyokimyasal ve histopatolojik parametreleri karşılaştırıldı. Gruplar arasında fark olup olmadığını belirlemede bağımsız gruplarda Kruskal-Wallis testi ile değerlendirildi. Anlamlılık bulunan gruplarda Mann-Whitney U testi ile karşılaştırılma yapıldı.
Bulgular: Histopatolojik olarak incelendiğinde; hidropik dejenerasyon ve fokal nekroz İ/R grubunda K ve E gruplarına göre anlamlı olarak yüksek bulundu. Ayrıca İ/R grupta görülen nükleer polimorfizm K, E ve İ/R-E gruplarına göre anlamlı olarak yüksek bulundu (p< 0.0001 tümü)(Tablo 1). İ/R grubundaki Malondialdehid (MDA) düzeyi, katalaz (CAT) ve paraoksanaz (PON) enzim aktiviteleri K, E ve İ/R-E gruplarına göre anlamlı derecede yüksek bulundu. Glutatyon S transferaz (GST) enzim aktivitesi gruplar arasında benzer bulundu (Tablo 2). Sonuç: Ratlarda iskemiden 30 dk önce intraperitoneal olarak uygulanan 200µg/kg/dk intravenöz dozunda esmololün oksidatif stresi azalttığını ve karaciğer histopatolojisinde İ/R’ a bağlı meydana gelen hasarlanmayı kısmen düzelttiğini tespit ettik. Ratlarda İ/R öncesi uygulanan esmololün karaciğer koruyucu etkisinin olduğunu düşünmekteyiz.
|