Postdural Ponksiyon Baş Ağrısında 2. Epidural Kan Yaması, Neden?
Gürkan Demir, Ayça Taş Tuna, Ali Fuat Erdem, Ali Eman,
Sakarya Üniversitesi, Anesteziyoloji Ve Reanimasyon, SakaryaSakarya Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Anestezi Kliniği, Sakarya
Giriş: Epidural kan yaması (EKY), postdural ponksiyon baş ağrısı (PDBA)’nın altın standart tedavisi olarak tanımlanmakta ve 20 mL’lik epidural kan enjeksiyonu ile daha düşük volümlerle karşılaştırıldığında daha iyi sonuçlar alındığı bildirilmektedir (1). Bu olgu sunumuyla epidural iğne ile kazara dura ponksiyonu sonrası PDBA gelişen ve epidural kan yaması (EKY) uygulanmış olmasına rağmen devam eden baş ağrısı nedeniyle kliniğimize başvuran hastaya uyguladığımız 2. EKY yaklaşımımızı sunarak başarısız EKY nedenlerini hatırlatmayı amaçladık. Olgu: Yirmi bir yaşında, 70 kg ağırlığında, 168 cm boyunda, 38 haftalık gebeye sezaryen operasyonu için dış merkezde L2-3 intervertebral aralığından kombine spinal epidural anestezi işlemi uygulanması sırasında Tuohy iğne ile işlem sırasında kazara dural ponksiyon yapılmış. Operasyondan 16 saat sonra başlayan, yatmakla azalan ve ayağa kalkmakla artış gösteren (VAS = 8) hastaya PDBA tanısı ile medikal tedavi başlanmış ve yatak istirahati önerilmiş. Ağrısının azalmaması üzerine hastaya 15 cc hacimde otolog EKY L1-2 seviyesinden uygulanmış ve işlem sonrası VAS 3-4 olmuş. Takiplerinde şikayetlerinin gerilemesi üzerine taburcu edilen hasta operasyondan 4 gün sonra VAS düzeyi yatarken 7, otururken 9 olarak tarafımıza tekrar başvurdu ve L3-4 intervertebral aralığından 20 mL hacimde otolog kan enjekte edilerek EKY tekrarlandı. İşlem sonrası hem otururken hem yatarken VAS skorunu 0 tarifleyen hasta ertesi gün sorunsuz şekilde taburcu edildi. Tartışma: Epidural kan enjeksiyonunun, dural ponksiyon yapılan seviyenin 1 altından yapılması, bu mümkün değilse de aynı seviyeden yapılması ve etkin volümde uygulanması önerilmektedir (2). Dura ponksiyonu yapılan seviyenin üzerinden uygulanan EKY, duradaki sızıntının kaynaklandığı noktaya yeterli pıhtı ve yama etkisi oluşturamadığı için sızıntıyı önlemekte faydasız kalabileceğini ve hastaya yeterli volümde otolog kan enjeksiyonu uygulanması gerektiğini hatırlatmak istiyoruz. Kaynaklar 1) Anesth Analg 1970;49:268-71. 2) BJA 1993:182-188.
|