Karaciğer Transplantasyonlarında Oluşan Kognitif Fonksiyon Değişikliklerinin Beyin Hücresel Zedelenmesi İle İlişkisinin Değerlendirilmesi
Mustafa Nuri Deniz, Ebru Sezer, Aslı Tetik, Sezgin Ulukaya,
Ege Üniversitesi, Anesteziyoloji Ve Reanimasyon Ad., İzmirEge Üniversitesi, Tıbbi Biyokimya Ad. , İzmir
Amaç: Major cerrahi geçiren hastalarda nöroinflamasyonun neden olduğu nöronal hasarlanma, postoperatif kognitif fonksiyon bozukluğunun (POKFB) en belirleyici faktörüdür. Nöronal hasarlanma, beyin hasarının biyokimyasal belirteçlerinin ölçümü ile gösterilebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, karaciğer transplantasyonlarında nöronal hasarlanmanın ve bunun POKFB ile ilişkisinin değerlendirilmesidir. Materyal Metod: Bu çalışma Üniversite Bilimsel araştırma projesi olarak planlandı. Etik kurul izni ve hasta onamı sonrası karaciğer transplantasyonu (KcTx) geçiren 33 hastanın operasyon öncesi ve operasyon sonrası belli zamanlarda kognitif fonksiyonları Mini Mental Test (MMT) ile eş zamanlı nöronal hasarlanma ise S-100 beta (S100ß), Nöron spesifik enolaz (NSE) ve Glial fibriler asidik protein (GFAP) düzeyi ölçümleri ile belirlendi.
Bulgular: Operasyon öncesi ve sonrası MMT’ler arasında istatistiksel anlamlı bir fark tespit edilemedi. Preoperatif değerlerine göre postoperatif GFAP’de azalma, NSE düzeylerinde ise artma istatistiksel olarak anlamlı bulundu. S100ß düzeyindeki azalma ise anlamlı bulunmadı. Sonuç: Karaciğer transplantasyonu sırasında nöroprotektif yaklaşımlar hastaları beyin hasarlanmasından korumakta ve POKFB oluşumunu engellemektedir. Bu, MMT skorunun ve S100ß düzeyinin anlamlı değişmemesi, ayrıca GFAP düzeyinin anlamlı azalması ile gösterilmiştir. Karaciğer transplantasyonları sırasında NSE düzeylerindeki anlamlı artışın nedeninin nöronal hasarlanmadan kaynaklanmadığını düşündüğümüzden bu operasyonlarda beyin hasarlanmasının belirteci olarak değerlendirilmemelidir.
|