Deksmedetomidinin Zebra Balığı Amiloid Beta Toksisitesi Modelindeki Davranışsal Etkilerinin İncelenmesi
Nilay Çakmak, Leyla İyilikçi Karaoğlan, Hale Aksu Erdost, Hatice Güneş Özhan, Yusuf Kaan Poyraz, Makbule Dilek Nazlı
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi
Giriş: Deksmedetomidinin, anti-enflamatuar ve nöroprotektif özellikler sergilediği ve postoperatif bilişsel bozuklukların insidansını azalttığı bilinmektedir (1,2). Çalışmamızın amacı; erişkin zebra balığında oluşturulan amiloid beta(Aβ) toksisitesi modelinde düşük veya yüksek doz deksmedetomidin uygulamalarının nörodavranışsal özelliklere olan etkisini araştırmak ve deksmedetomidinin bu modelde nöroprotektan etkisinin olup olmadığını gözlemlemektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışmada Aβ peptidi zebra balıklarının beynine serebroventriküler enjeksiyon ile enjekte edilerek Aβ ile tetiklenebilen Alzheimer Hastalığı modeli oluşturuldu (3). Erişkin zebra balıklarına Aβ toksisitesi varlığında veya yokluğunda; düşük (250μM) veya yüksek (500μM) doz deksmedetomidin, retro-orbital enjeksiyon yöntemi ile uygulandı (4). Dört grup olmak üzere toplam 24 adet, yaş aralığı 6-12 ay olan yabanıl tip zebra balıkları kullanıldı. Grup-1 (Sham grubu), Grup-2 (Aβ toksisitesi grubu), Grup-3 (Aβ toksisitesi oluşturulup 250μM deksmedetomidine maruz kalan grup), Grup-4 (Aβ toksisitesi oluşturulup 500μM deksmedetomidine maruz kalan grup) olarak gruplara ayrıldı. Aβ ve deksmedetomidin uygulamaları sonrası zebra balıklarına sosyal etkileşim, ayna ısırma ve Novel tank davranış testleri yapıldı (5,6,7). Sonrasında telensefalon diseksiyonu yapılıp qPCR ile Alzheimer gen ekspresyon analizleri ve Western Blot ile GFAP validasyonu yapıldı.
Bulgular: qPCR gen ekspresyon analizlerinde psen1, psen2 ve appa genlerinin sonuçlarında benzer şekilde “Aβ-PBS” grubuna göre kıyaslandığında “Aβ-Düşük Doz Deks” ve “Aβ-Yüksek Doz Deks” deney gruplarında istatistiksel olarak önemli bir azalış gözlemlendi.Bunun yanında “Aβ-Düşük Doz Deks” ve “Aβ-Yüksek Doz Deks” grupları arasında anlamlı fark yoktu.pcna geni için “PBS-PBS” grubuna kıyasla “Aβ-Düşük Doz Deks” ve “Aβ- Yüksek Doz Deks” deney gruplarındaki artış istatistiksel olarak anlamlı bulundu.Western Blot analizlerine göre G2’nin GFAP bağıl ifadesinde G1’e kıyasla istatistiksel olarak önemli derecede artış gözlendi.Deksmedetomidin uygulanan G3 ve G4 deney grupları G2 ile kıyaslandığında istatistiksel olarak önemli olarak GFAP ifadesinde düşüş gözlendi.
Tartışma ve Sonuç: Elde edilen veriler doğrultusunda, zebra balığı Aβ toksisitesi modelinde α2 adrenarjik reseptör agonisti olan deksmedetomidinin düşük (250μM) ve yüksek (500μM) dozlarının nöroprotektif etkilerinin bulunduğu saptandı. Davranış testlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir sonuç elde edilmedi.
|