Ameliyathane çalışanlarında tükenmişlik sendromu
Fulya Yilmaz Duran, Halil Yıldırım, Murat Yaşar Özkalkanlı, Orhan Kılıç, Ömer Kenanoğlu
Department of Anesthesiology and Reanimation, Bozyaka Training and Research Hospital, İzmir
Amaç: Özellikle yardım profesyonellerini etkileyen, tükenmişlik veya mesleki tükenmişlik sendromu, iş yerinde aşırı ve uzun süreli stres nedeniyle duygusal, zihinsel ve fiziksel yorgunluk hali olarak tanımlanır. Bu sendrom hastalar, kurum ve hekim için olumsuz sonuçlar ile ilişkilidir. Maslach ve Jackson tarafından geliştirilen üç yönlü tanımlama, tükenmişlik sendromunun en genel ve en çok kabul gören tanımlaması olmuştur. Maslach ve Jackson’ a göre tükenmişlik, kişinin duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve azalan kişisel başarı duygusundan oluşan bir psikolojik sendromdur. Bu çalışmada, hastanemiz ameliyathanesinde çalışanların tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntemler: Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Etik Kurul onayı alındıktan sonra, merkezi ameliyathanede çalışanlar araştırmaya alınmıştır. Duygusal tükenmeyi, duyarsızlaşmayı ve kişisel başarıyı araştıran Maslach Tükenme Ölçeği (MTÖ) ile kişisel özellikler, alışkanlıklar ve çalışma koşullarını araştıran sosyodemografik veri toplama formundan oluşan anket formunun doldurulması sağlandı. Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 16.0 paket programı kullanıldı. BULGULAR: Araştırmaya katılanların %22.2 (n=24)’si asistan, %19.4 (n=21)’ ü uzman, % 5.6 (n=6)’ sı öğretim üyesi, %23.1 (n=25)’i anestezi teknikeri, %13.9 (n=15)’u hemşire, % 15.7 (n=17)’si personeldi. Ortalama MTÖ-DT puanı 19.33 ±7.21, MTÖ-D puanı 6.49 ±3.78, MTÖ-KB puanı 11.69 ±4.35 olarak belirlendi. Tükenmişlik cinsiyet,sigara kullanımı ve çocuk sahibi olup olmamayla ilişkisiz iken; meslek, medeni durum, meslkete ve ameliyathanede geçirilen yıllar ve nöbet sayısı ile ilişkili saptandı. Sonuç: Tükenmişlik sendromu, günümüzde özellikle sağlık çalışanlarında önemli bir sorun olarak bilinmektedir. Çalışma koşullarının düzenlenmesi, nöbet şartlarının düzeltilmesi, psikolojik destek birimlerinin oluşturulması, tükenme ile baş etme yollarının öğretilmesi gibi önlemlerle tükenmişlik engellenebilir.
|